Page 54 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

2 Części

składowe zdania

UWAGA
1
O przydawce przymiotnej oddzielonej (épithète détachée) mówimy, gdy jej połączenie
z rzeczownikiem (lub zaimkiem) jest tak luźne, iż zazwyczaj jest ona oddzielona od niego
pauzą sygnalizowaną przez przecinek. Często przydawka oddzielona nie stoi nawet w pobliżu
rzeczownika (lub zaimka) i może zmieniać miejsce w obrębie zdania.
Przydawka przymiotna oddzielona ma pewne cechy charakterystyczne orzecznika, gdyż zakłada
ona istnienie domyślnego łącznika:
Le paysan, furieux, leva la main. (G. de Maupassant) (Chłop, wściekły, podniósł rękę.)
Légère et court vêtue, elle allait à grands pas. (J. de La Fontaine)
Le soleil descend, calme et majestueux, à l’horizon.
L’inondation s’étendait toujours, sournoise.

c) Liczebnik, zaimek przymiotny dzierżawczy, wskazujący, względny, pytający,
wykrzyknikowy, nieokreślony (adjectif numéral, possessif, démonstratif, relatif,
interrogatif, exclamatif, indéfini):
Deux amis. Ce livre. Tout homme.
Quels livres avez-vous dans votre bibliothèque ?

d) Przysłówek (adverbe) pełniący funkcję przymiotnika:
La note ci-dessous.
Dans la presque nuit. (M. Donnay)
Cela était bon au temps jadis. (Akademia Francuska)
Nous avons fait le voyage avec des gens très bien.

e) Dopowiedzenie (apposition) to rzeczownik, zaimek, bezokolicznik lub całe zdanie,
2
które umieszczamy obok rzeczownika . Definiuje ono lub określa osobę lub przed-
miot nazywane przez ten rzeczownik. Dopowiedzenie jest podobne do orzecznika,
nie występuje tu jednak łącznik:
L’hirondelle, messagère du printemps. (Jaskółka, zapowiedź wiosny.)
Elle fit le geste de découper.
Une enfant prodige.
Les chefs eux-mêmes étaient découragés.
Je désire une seule chose, réussir.
Je désire une seule chose, que vous soyez heureux.

1. W gramatyce języka polskiego funkcjonuje nazwa: przydawka orzekająca. Powyższe określenie wskazuje
funkcję, jaką ta przydawka pełni w zdaniu francuskim. (przyp. tłum.)
2. Dopowiedzenie łączy się najczęściej z rzeczownikiem, istnieją jednak przypadki, gdy łączy się ono z zaim-
o
kiem (§ 64, 4 ), przymiotnikiem, bezokolicznikiem, zdaniem:
Cet homme grossier, et malhonnête, qui pis est, m’exaspère.
(Ten cham i oszust, który, jakby tego było mało, doprowadza mnie do szału)
Consoler, cet art si délicat, est parfois difficile.
Des vagues énormes déferlent, spectacle impressionnant.

54