Page 100 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

Hisobga olinadigan о‘simliklar pala-partish, tо‘g‘ri kelgan joydan emas, balki

bо‘lma va variantlarning tegishli joylaridan olinadi. Masalan, dala tajribasida ekish

sxemasi 60x30x2 kо‘rinishda bо‘lib, bо‘lmadagi hisobga olinadigan qatorlar soni

8ta bо‘lsin. Kuzatishi uchun 100 dona о‘simlik olish talab qilinsin.

Buning uchun hisobga olinadigan qatorlarning har biridan 12 tadan (4ta

qatordan 3 tadan) о‘simlik tanlanadi va ularga yorliqlar osib chiqiladi. Tanlab

olinadigan о‘simliklar bо‘lmadagi о‘rtacha kattalikdagi (katta ham mayda ham

emas) о‘simliklardan bо‘lishi shart.

Yorliqlarga о‘simlikning tartib raqami, navning nomi, variant va

takrorliklarning raqami yozib qо‘yiladi.

Urug‘ning unib chiqishini hisobga olish. Bu tadbir barcha dala, lizimetr va

vegetatsiya tajribalarida albatta amalga oshiriladi. Unib chiqishni hisobga olish

odatda uchta muddatda amalga oshiriladi: unib chiqishning boshlanishida,

о‘rtasida va tо‘la unib chiqib bо‘lgandan keyin.

Lekin ayrim maxsus tadqiqotlarda unib chiqish ustida bajariladigan

kuzatishlar kо‘proq bо‘lishi ham mumkin.

Kuzatish natijalari uyalar soniga nisbatan % larda ifodalanadi.

Ayrim hollarda sо‘nggi kuzatish yaganalash tadbiri oldidan о‘tkaziladi.

Bunda uyalardagi о‘simliklarning soni ham hisobga olinadi va variantlardagi dala
sharoitidagi unib chiqish ifodalanadi. Bu kuzatish asosida har bir variantda bir xil

kо‘chat qalinligiga erishiladi.
Yer betiga chiqqan, urug‘ pallalarini tashlagan va tashlamagan barcha

niholchalar unib chiqqan hisoblanadi.
Bosh (asosiy) poya bо‘yini hisobga olish. Bu ish о‘simliklarning rivojlanish

davrlari bо‘yicha, yoki har oyning ma’lum kunlarida, odatda oyning 1-2 kunlarida,

amalga oshiriladi. О‘lchashda yer yuzasidan о‘simlikning о‘sish nuqtasigacha

bо‘lgan masofa hisobga olinadi. Ayrim xollarda, hasharotlar о‘simlikni о‘sish

nuqtasini nobud qilganda, ma’lum nuqtadan boshlab asosiy poya tarmoqlanib

100