Page 107 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

1)NK (fon); 2) fon+R 60 (sochma); 3) fon+R 20 (sochma); 4) fon+R 20 (qator

orasiga).

3.12. Mikroelement bilan amalga oshiriladigan dala tajribalari

Ma’lumki, qishloq xо‘jalik ekinlari hosildorligida V, Zn, Su, Mn, Co Mo kabi

mikroelementlarning ahamiyati katta. Bu elementlar turli tuproqlarda turli

miqdorda uchrab, ularning qо‘llanilishi ayrim tuproqlarda yuqori samara bersa,

ayrim tuproqlarda samaradorligi sezilmasligi mumkin. Mikroelementlarning

samaradorligi kо‘p jihatdan harakatchan shakllarining tuproqdagi miqdoriga

bog‘liqdir. О‘g‘it qо‘llash oldidan ayni shakldagi mikroelementlar miqdorini

aniqlash muhim masala hisoblanadi.

Biz bu bо‘limda mikroelementlar bilan о‘tkaziladigan dala tajribalarning

о‘ziga xos tomonlariga tо‘xtalib о‘tishni lozim deb topdik. Mikroelementlar bilan

tajribalarni о‘tkazish uslubiyoti Paxtachilik seleksiyasi, urug‘chiligi va yetishtirish

agrotexnologiyalari ilmiy tadqiqot instituti (sobiq Soyuz NIXI)ning о‘simliklar

fiziologiyasi va biokimyosi laboratoriyasida ishlab chiqilgan.

Tadqiqotlar maqsadidan kelib chiqqan holda tajriba tizimi turli tuman bо‘lishi

mumkin.

О‘simliklarning ma’lum bir tuproq tipida qaysi mikroelementlarga

talabchanligini aniqlash muhim masala hisoblanadi. Bu muammoni hal qilish

uchun quyidagi tizimda dala tajribasi qо‘yiladi:

1) NPK (fon)-nazorat; 2) fon+V; 3) fon+Zn; 4) fon + Su; 5) fon+Mn; 6)

fon+Mo; 7) fon+So.

Makroelementlarda bо‘lgani kabi mikroelementlarda ham ionlar antagonizmi

va ionlar sinergizmi kuzatiladi. Shu masalaga oydinlik kiritish uchun dala

tajribasining quyidagi tizimi tavsiya etiladi:

1) NPK (fon)-nazorat; 2) fon+V; 3) fon+Zn; 4) fon+Su; 5) fon+Mn; 6)

fon+Mo; 7) fon+So; 8) fon+V +Zn; 9) fon+Zn+Su ; 10) fon+Zn+Mo; 11)

fon+Zn+Su+Mn; 12) fon+V+Si+So va h.k.

107