Page 11 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

aeroponika, agretoponika, plastoponika kabi kо‘rinishlaridan keraklisi tanlab

olinadi.

1.1. Qumli va suvli muhitda amalga oshiriladigan tajribalar

Substrat sifatida kvars qum yoki oziqabop tuzlarning eritmalari (oziq

aralashmalar) qо‘llaniladigan vegetatsiya tajribalariga qumli yoki suvli muhitda

о‘tkaziladigan tajribalar deyiladi.

Tajribaning bu usuli yordamida о‘simliklar oziqlanishining fiziologik-

biokimyoviy muammolari о‘rganiladi.

О‘simliklarni sun’iy muhitda yetishtirish masalasi birinchi bо‘lib 1842 yilda

Vigman va Polstroflar tomonidan izohlangan. Ular platinadan yasalgan idishga

platina sim qiyqimlarini joylashtirib, urug‘ ekdilar va distillangan suv bilan

muntazam sug‘orib tajriba о‘tkazdilar. Ma’lum vaqtdan keyin, urug‘ tarkibidagi

zahira oziq moddalar tugagach, о‘simlik nihollari qurib qolishini kuzatdilar.

Boshqa idishdagi nihollar vaqti-vaqti bilan kul elementlar eritmasi bilan sug‘orib

turilganda, о‘simliklarning yaxshi о‘sib-rivojlanishini aniqladilar.

Qumli muhitda ekinlar yetishtirish uslubiyoti Bussengoning tavsiyasi (1837)

asosida Gelrigel tomonidan ishlab chiqildi. U о‘zining 1886-1887 yillarda

sterillangan qumli muhitda о‘tkazgan tajribalarida dukkakli ekinlar tomonidan

atmosfera azotining о‘zlashtirilishida tugunak bakteriyalarning rolini kо‘rsatib

berdi. Akademik D.N.Pryanishnikov laboratoriyasida 1895 yildan boshlab qumli

11