Page 50 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik
P. 50
Mahalliy о‘g‘it, ohak yoki zahiraviy fosfor о‘g‘iti kiritilgan maydonlardan tuproq
olish mumkin emas.
Turli shakldagi о‘g‘itlarning samaradorligi о‘rganiladigan tajribalar uchun
ayni element bilan kam darajada ta’minlangan tuproqdan foydalanish maqsadga
muvofiq hisoblanadi. Masalan, fosforli о‘g‘itlar bilan amalga oshiriladigan
vegetatsiya tajribasi uchun faqat NK colingan maydondan, kaliyli о‘g‘itlar ustida
о‘tkaziladigan tajribada esa faqat NP solingan maydondan tuproq olish maqsadga
muvofiqdir.
Tajriba uchun qо‘riq tuproq olinganda, tuproq tarkibidagi ildiz va ang‘iz
qoldiqlari ezib, tuproq massasi bilan aralashtirib yuboriladi. Maydalangan va
elakdan о‘tkazilgan tuproqning usti brezent yoki plenka bilan yopilishi va qisqa
muddat ichida idishlarga solinishi shart.
Idishlarga tuproq tо‘ldirish. Ekinlar bilan vegetatsiya tajribalarini
о‘tkazishda kо‘proq Vagner yoki Mitcherlix idishlaridan foydalaniladi. Bu idishlar
sug‘orishni amalga oshirish usuli bilan bir-biridan farq qiladi. Mitcherlix idishi
tubidagi teshikcha orqali sug‘orilsa, Vagner idishi ichiga о‘rnatiladigan nay va
taroqcha orqali suv bilan ta’minlanadi. Vagner idishidan kо‘proq aniq tajribalarni
amalga oshirishda foydalaniladi. Mitcherlix idishi odatda javon(stellaj)larga
teriladi. Vegetatsiya idishlari alyuminiy yoki ruxlangan tunukalardan tayyorlanadi.
Ayrim hollarda shisha va sopol idishlardan ham foydalaniladi. Bunday idishlar bir
qator afzalliklarga ega bо‘lsada (zanglamaydi, oson yuviladi va hakazo), salgina
ehtiyotsizlik oqibatida sinishi va tajribaning aniqligiga putur yetishi mumkin.
Hozirgi kunda shishadan tayyorlangan vegetatsiya idishlaridan deyarli
foydalanilmaydi. Shishadan tayyorlangan idishlar tuproqlarni Quyosh nuri va
yorug‘ligidan saqlash uchun ikki qavatli material (ichkarisidan qora va
tashqarisidan oq) material bila о‘rab chiqiladi.
Vegetatsiya idishlar silindrsimon shaklda, turli kattalikda tayyorlanadi. Shisha
yoki plastmassa idishlarning kattaligi (diametr x balandlik) 15x20; 20x20; 25x20;
30x25 sm, tunukadan tayyorlanadigan idishlarning kattaligi esa 20x20; 30x25;
50
