Page 141 - Raimbayeva G., Mirhayarova G. O'zbekiston tuproqlari va ularning evolyutsiyasi. elektron darslik

Sug‘oriladigan botqoq-o‘tloqi tuproqlar: sizot suvlari tuproq qatlamining
50-100 sm chuqurligida joylashgan. Mexanik tarkibiga ko‘ra og‘ir va o‘rta
qumoqli, 50-100 qatlam chuqurligida shag‘allar uchraydi. Gumus miqdori 1,5-

3%, ular azot va kaliyga boy. Bu tuproqlarda, asosan, loyli qatlamlar uchraydi.

Samarqand viloyati tuproq xaritasi (masshtabi 1:750000).

NAVOIY VILOYATI TUPROQLARINING TAVSIFI.
Lalmi to‘q tusli bo‘z tuproqlar: egri-bugri tog‘ oldi hududlarining
tekisliklarida uchraydi. Mexanik tarkibiga ko‘ra o‘rta qumoqli. Gumus miqdori
0,7-1,5%, azot miqdori 0,02-0,08% ni tashkil etadi. Bu tuproqlar o‘rtacha
darajada suv eroziyasiga uchragan.

Navoiy viloyatining sug‘oriladigan tipik bo‘z tuproqlar: egri-bugri tog‘oldi
xududlarining tekisliklarida tarqalgan. Mexanik tarkibiga ko‘ra o‘rta qumoqli,
gumus miqdori 0,9-1,5%, azot 0,04-0,12%, yalpi fosfor 0,12-0,18%, kaliy esa
1,5-2,0% ni tashkil etadi. Bu tuproqlar sho‘rlanmagan.
Lalmi tipik bo‘z tuproqlar: tog‘oldi hududlarida uchraydi. Mexanik
tarkibiga ko‘ra og‘ir qumoqli. Tuproqlar suv eroziyasiga o‘rtacha darajada

chalinganligi sababli, gumus miqdori 0,7-1,0%, azot 0,03-0,06% ni tashkil
etadi. Navoiy viloyatining sug‘oriladigan och tusli bo‘z tuproqlar: mayda
soylarning konus yoyilmalari bilan tutashgan tog‘osti qiyali tekisliklarida
joylashgan. Haydalma qatlamda gumus miqdori 0,7-1%, azot 0,04-0,06%,
umumiy fosfor 0,18-0,20% va kaliy 1,7-2,2% ni tashkil etadi. Tuproqlar kam
darajada sho‘rlangan.
Navoiy viloyatining lalmi och tusli bo‘z tuproqlar: Nurota va Oqtog‘ning

shimoliy qismi tog‘ etagi qiya tekisliklarida tarqalgan. Mexanik tarkibiga ko‘ra
o‘rta qumoqlidir. Gumus miqdori 0,5-1,0% atrofida tebranib turadi. Haydalma
qatlamdagi azotning miqdori 0,02-0,07% ni, yalpi fosfor 0,09-0,14% ni, kaliy
esa 1,3-1,8% ni tashkil etadi. Bu tuproqlar sho‘rxoksimon tuproqlar guruhiga
kiritish mumkin. Sug‘oriladigan bo‘z-o‘tloqi tuproqlar: Zarafshon daryosining

uchinchi terrasasida uchraydi. Mexanik tarkibiga ko‘ra, og‘ir va o‘rta qumoqli.
Tuproqlarda gumus miqdori 0,8-1,7%, azot 0,05-0,12% ga teng. Tuproqlar kam
sho‘rlangan, ayrim joylarda kam va o‘rtacha gipslashgan.

141