Page 14 - Saidova M. Diana Janibek qizi. Tuproq melioratsiyasi...elektron qo‘llanma 2024 (2)

Topshiriq:
Quyidagi jadval suvli so‘rim ma’lumotlaridan foydalangan holda genetik
qatlamlardagi va 0-30, 0-50, 0-100, 0-150 sm qatlamlardagi tuzlarning
zahiralarini, ularning miqdorlarini aniqlang, hamda tuproq tuz epyurini chizing ?

+
Na
Kesma Chuqurlik, sm Quruq HCO 3 Cl - SO 4 Ca Mg mg.e
-
++
--
++
№ qoldiq %
kv
0-22 1,910 0,015 0,372 0,745 0,150 0,040 15,47 0,356
0,25 10,49 15,50 7,49 3,29
22-37 2,345 0,018 0,549 0,825 0,180 0,040 20,68 0,476
0,30 15,49 17,17 8,98 3,29
37-68 2,530 0,021 0,539 0,975 0,255 0,067 17,60 0,405
16
0,34 15,21 20,29 12,72 5,51
68-104 3,010 0,018 0,553 1,245 0,290 0,058 22,56 0,519
0,30 15,60 25,91 14,47 4,77
104-150 3,080 0,018 0,570 1,305 0,325 0,049 23,28 0,535
0,30 16,08 27,16 16,22 4,03

Bilimingizni sinab ko‘ring
1. Tuproqdagi umumiy tuz zahiralarini aniqlashning qishloq xo‘jaligidagi

ahamiyati?
2. Tuproqdagi umumiy tuz zahiralari qaysi ko‘rsatkichlar asosida
aniqlanadi?
3. 0-30, 0-50, 0-100 sm qatlamlardagi umumiy tuzlar zahiralari (t/ga) va
miqdorlari (%)ni aniqlash qay tartibda olib boriladi, qisqacha tushuntirib bering?
4. Tuproq tuz epyuri deganda nimana tushunasiz?
5. Tuproq tuz epyurini chizishda qaysi ma’lumotlardan foydalaniladi?
6. Tuproq tuz epyuri chizmasi bilan birgalikda uning litologik tuzilishini ham
keltirishning qanday afzalliklari bor?

3 - M A V Z U
TUPROQDAGI ZAHARLI TUZLAR
MIQDORLARI VA ZAHIRALARINI, HAMDA SHU ASOSDA ULARNI
SHO‘RLANGANLIK DARAJALARINI ANIQLASH

Ishdan maqsad- talabalarni tuproqdagi mavjud zaharli tuzlar miqdorlari va
zahiralarini hisoblashning hamda ularni sho‘rlanganlik darajalarini aniqlashning
usullari bilan tanishtirishdan iborat.
Metodik ko‘rsatmalar
Umumiy tushuncha. Tuproq shoʻrlanish-sho‘rsizlanish jarayoni nihoyatda
murakkab jarayon bo‘lib, bu avvalambor sizot suvlarigacha bo‘lgan qatlamdagi