Page 17 - Saidova M. Diana Janibek qizi. Tuproq melioratsiyasi...elektron qo‘llanma 2024 (2)

tarkiblari aniqlanib, undan zaharsiz bo‘lgan gidrokarbonat va sulfat kalsiy
tuzlari (Ca(HCO 3) 2, CaSO 4)ning haqiqiy miqdorlari chiqarib tashlanadi.

Сувли сўримдаги тузлар йиғиндиси (қуруқ қолдиқ %)
0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6

Ca, мг. экв.

0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6
За¦арли тузлар йи¨индиси
(%)
Расм.2. Сувли сўрим б¤йича заҳарли тузлар йиғиндисини
ҳисоблаш Номограммаси

Bu uslub hosil bo‘lgan tuzlar eruvchanligi, kationlarning anionlar bilan
bog‘lanishiga asoslangandir. Odatda kimyoviy birikma va alohida anionlar
ekvivalent miqdorida reaksiyaga kirishadi. Shuning uchun ionlarni bir biriga
bog‘lashda ularning milliekvivalent miqdori hisoblash uchun olinadi. Bunda
bog‘lanayotgan ionning milliekvivalent miqdori hosil bo‘layotgan tuzning
ekvivalent og‘irligiga ko‘paytirilib 1000 ga bo‘linadi.
Quyida tuzlarning ekvivalent og‘irliklari keltirilgan:
Ca(HCO 3) 2 81,05 Mg(HCO 3) 2 73,16 CaSO 4 68,10
MgSO 4 60,21 Na 2SO 4 71,05 NaCl 58,46

MgCl 2 47,61 NaHCO 3 84,00 Na 2CO 3 83,00
CaCl 2 55,49