Page 11 - QODIROVA D. ТУПРОҚ ФИЗИКАСИ elektron darslik

Har xil materiallar bilan mulchalangan qator oralig‘i 90 sm bo‘lgan
pushtalarga ekilgan g‘o‘za maydonlarida tuproq zichligining optimal

bo‘lishiga erishilgan, shuningdek qulay suv, havo, issiqlik va oziqa
rejimlari yaratilgan. Bu esa tuproqlarning biologik faolligini jadallashuviga
va g‘o‘za hosilini hamda sifatini oshishiga imkon yaratadi.

Tuproqning sho‘rlanish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lgan ko‘pgina
nazariy masalalarni hal etishda tuproq va uning fizik xossalarini bilish
muhim ahamiyatga ega. Masalan, tuproq tarkibidagi suv va unda erigan

tuzlarning harakatlanish tezligi, to‘planishi, parchalanishi va shunga
o‘xshash jarayonlar bir xil mexanik tarkibli hamda murakkab mexanik
tarkibli (qat-qat yotqiziqli gruntlar) tuproq-grunt profilida o‘ziga xos
xarakterga ega bo‘ladi. Shuning uchun tuproq fizikasini mukammal

o‘rganish uning unumdorligi sirlarini ochishda yordam beradi.

Mustaqil ishlash uchun savollar:

1. Tuproq fizikasi necha bo‘limdan iborat?
2. Tuproq fizikasi faniga asos solgan olimlar?

3. Tuproq fizikasi fanining rivojlanish tarixi haqida nimalarni
bilasiz?
4. Tuproq fizika fanining maqsadi va vazifalari nimalardan iborat?

5. O‘zbekistonda tuproq fizikasi fanining asoschilari kimlar va
ularning tuproq fizikasi faniga qo‘shgan hissasi haqida aytib bering?

10