Page 282 - QODIROVA D. ТУПРОҚ ФИЗИКАСИ elektron darslik

50
, До 20 dS/m
e
х C 45 До 30 dS/m
ы E До 50 dS/m y = 3,7x
н )
Линейная (До 20 dS/m)
н В
2
е П 40 Линейная (До 30 dS/m) R = 0,9
щ П Линейная (До 30 dS/m)

ы и n=94
с р Линейная (До 50 dS/m)
а п 35
н
в
ь о
т
с р
о о 30 y = 3,3x
м т в
2
и с m R = 0,8
д а /
о р S 25 y = 3,5x
в d n=85 2
х
о R = 0,9
р ы 20 n=90
п н
н
я е
а в
к ч
с о 15
е п
ч (
и в
р о
т т
к к 10
е а
л р
Э т с 5
э к
0
0 2 4 6 8 10 12 14
электрическая проводимость почвенно-водных суспензий EC 1:1, dS/m

68-rasm. O‘zbekiston tuproqlari uchun to‘yingan tuproq
eritmalarining (TDNS) elektr o‘tkazuvchanligiga o‘tkazish uchun
tuproq-suv suspenziyalarining elektr o‘tkazuvchanligini hisoblash
koeffitsientini aniqlash (ESe=KxES1:1),
(N.Sh. Sharafutdinova ma’lumoti)

Tajribalarni ko‘rsatishicha, tuproq-suv suspenziyalarini tayyorlashda
tuproq va suvni 1:5 nisbatda emas, 1:1 nisbatda olinishi maqsadga
muvofiq bo‘lardi. Bu nisbat ko‘proq gipsli tuproqlar uchun to‘g‘ri keladi
va tez aniqlash uchun qulay hisoblanadi. Respublika tuproqlarining ECe
dagi suspenziya (EC1:1) larini o‘lchash ma’lumotlarini hisoblash
koeffitsientlari maxsus laboratoriya tadqiqotlarida aniqlashtirildi.
Sug‘oriladigan erlar tuproq eritmasining elektr o‘tkazuvchanligi 30
dS/m dan oshmaydi, ular uchun K=3,5 qo‘llash mumkin. Olib borilgan
tadqiqotlar O‘rta Osiyo hududlarida tarqalgan tuproqlarning
8
sho‘rlanganligini baholash va (ECe) o‘lchashga asoslangan FAO
klassifikatsiyasidan foydalanish imkonini beradi (45-jadval).
45-jadval
FAO bo‘yicha tuproq sho‘rlanishining klassifikatsiyasi

8 FAO (Food and Agriculrute Organization) – turli davlatlar qishloq xo’jaligini rivojlantirishi va oziq-
ovqat zahiralari masalalari bilan shug’ullanuvchi xalqaro davlatlararo tashkilot.

277