Page 120 - SHPIRTI-Iben Kajjim ElXhevzijj

parëve dhe imamëve të tij sikurse mendojnë lakmuesit e rrejshëm, andaj vështro këtë
bashkim të mrekullueshëm të këtyre dy ajeteve.
Ngjashëm me këtë është edhe thënia e të madhëruarit: “Kush e udhëzon veten në
rrugën e drejtë, ai e ka udhëzuar vetëm vetveten e vet, e kush e humb (rrugën), ai e
ka bërë humbjen kundër vetvetes së vet, e askush nuk do ta bartë barrën e tjetrit. E
Ne nuk dënuam askë para se t’ia dërgojmë të dërguarin” (El-Isra : 15). I
Madhëruari i gjykoi këtu armiqët e Tij me katër gjykime të cilat janë drejtësia dhe
urtësia e plotë:
E para: Udhëzimi i robëve mvaret nga imani dhe puna e tyre e mirë, e jo e nga
dikujt tjetër.
E dyta: Humbja e tij mvaret nga mosekzistimi i tyre dhe largimi i tij nga ato, e jo e
nga dikujt tjetër.
E treta: Askush nuk dënohet për shkak të dikujt tjetër.
E katërta: Ai nuk e dënon askend përveçse pas ngritjes së argumentit përmes
pejgamberëve të Tij, andaj vështro se çfarë urtësie, drejtësie dhe mirësie të Tij ka
brenda këtyre katër dispozitave, si dhe përgjigje ndaj të mashtruarve, lakmitarëve të
rrejshëm dhe injorantëve ndaj All-llahut, ndaj emrave dhe cilësive të Tij.
Një grup tjetër thanë: Me njeriun për qëllim është këtu i gjalli, e jo edhe i vdekuri,
edhe ky mendim është i pavlerë si lloji i parë.
E gjithë kjo lindë nga të marrurit e keq me shprehjen e përgjithshme, e pronari i
kësaj sjelljeje nuk e realizon sjelljen e tij në udhëzimet e shprehjeve e as bartjen e
tyre në kundërshtim me temën dhe atë që të vien në mendje nga ato, s’ka dyshim se
kjo është sjellje e brishtë të cilën e zhvlerëson vazhda e ajeteve, konsiderimi, bazat e
sheriatit, argumentet dhe tradita e tij. Shkak i kësaj sjelljeje të keqe është se pronari i
saj e beson një thënie dhe pastaj refuzon çdo gjë që argumenton të kundërtën e saj në
çfarëdo metode që pëlqehet me të, prandaj argumentet kundërshtuese të asaj që e
beson për të janë thashetheme dhe nuk mërzitet se si i demanton ato, ndërsa
argumentet e të Vërtetit nuk kundërshtohen dhe nuk janë kontradiktore, por ato
vërtetojnë njëra-tjetrën.
Një grup tjetër thanë: Është përgjigjeja e Ebul-Vefa Ibn Akilit i cili tha: Përgjigjeja e
mirë tek unë është të thuhet se njeriu me veprimin e tij dhe me shoqërimin e mirë
përfitoi shokë, fëmijët e fëmijëve, u martua, dhuroi të mirat dhe u bë i dashur te
njerëzit, kështu që ata kërkuan mëshirë për të dhe ia dhuruan adhurimet, andaj e
gjithë kjo është nga përpjekja e tij sikurse thuhet në hadith: “Ushqimi më i mirë të
cilin njeriu e hanë është ai që vet e fiton” 227 , kurse fëmija i tij është fitim i tij
sikurse argumenton këtë hadithi tjetër: “Kur vdes robi ndërpritet puna e tij
përveç nga tri gjëra: Nga një dituri që të tjerët kanë dobi pas tij, nga një sadak
që është e vazhdueshme, ose nga një fëmi i mirë i cili lutet për të”. Duke u
mbështetur në këtë imam Shafiiu tha: Nëse fëmiu i tij i dhuron atij shpenzimin e
adhurimit të Haxhxhit me këtë rast i obligohet Haxhxhi atij sikur të ishte nga pasuria
e tij, në të kundërtën e shpenzimit për të nga një i huaj.
Kjo është një përgjigjje mesatare e cila ka nevojë për plotësim sepse njeriu me
imanin dhe adhurimin e tij ndaj All-llahut e të Dërguarit të Tij ka nxituar në
përfitimin e tij nga puna e vëllezërve të tij besimtarë bashkë me punën e tij, sikurse
përfiton me punën e tyre në jetë bashkë me punën e tij, sepse besimtarët përfitojnë
nga njëri-tjetri në veprat të cilat janë të përbashkëta sikurse namazi me xhemat me
ç’rast çdonjërit nga ata i shumfishohet një namaz në njëzet e shtatë namaze meqë i
shoqëroi ata në namaz, pra puna e tjetër kujt ishte shkak në shtimin e shpërblimit të

227 I saktë. E transmetoi Nesaiu në “El-Muxhteba” (7/241), Ibn Maxhe (2137), Ahmedi në “El-Musned”
(6/31, 42, 127) dhe Bejhekiu në “El-Kubra” (7/480).