Page 159 - SHPIRTI-Iben Kajjim ElXhevzijj

na përfitoi shtim të një pjese të rrëfimit që e përmendi All-llahu i madhëruar në
Kur’an dhe nuk e përmendi të tërin, prandaj sikur ai (s.a.v.s.) të mos kishte
përmendur përveç kësaj shtese të asaj se çfarë ndodhi në atë kohë kur Ai mori
premtimin prej tyre, e që All-llahu i madhëruar nuk e përfshiu në Librin e Tij, nuk
do të kishte në të kurrfarë kundërshtimi e as dallimi, por do të ishte një shtesë në atë
që është e dobishme. Kështu nëse shprehjet ndryshojnë rreth vetës së tyre bëhet
rikthimi i tyre në një çështje dhe kjo nuk obligon kontradiktën sikurse thotë p.sh.
All-llahu i madhëruar në Librin e Tij për krijimin e Ademit (a.s.): Ai njëherë
përmendi se atë e krijoi nga dheu, njëherë tjetër se atë e krijoi prej baltës së terur, e
zezë e me erë, njëherë tjetër se atë e krijoi prej baltës që ngjitet dhe njëherë tjetër se
atë e krijoi nga balta e terur dhe e pjekur, prandaj të gjitha këto shprehje janë të
ndryshme dhe kuptimet e tyre janë të ndryshme sipas gjendjeve të tyre, sepse balta e
terur dhe e pjekur është tjetër nga balta e terur dhe me erë të zezë e cila është tjetër
nga dheu, por prapseprap kthimi i tyre në bazë është në një esencë e cila është dheu
dhe nga dheu u formësuan ato gjendje.
Prandaj, thënia e Tij: “Përkujto kur Zoti yt nxorri prej shpinës së bijve të Ademit
pasardhësit e tyre...” dhe thënia e tij (s.a.v.s.): “Njëmend All-llahu fshiu shpinën e
Ademit me ç’rast nxorri nga ai pasardhësit e tij...” kanë në bazë një kuptim
përveçse thënia e tij (s.a.v.s.) “fshiu shpinën e Ademit” është shtesë në atë kallëzim
nga All-llahu i madhëruar, ndërsa fshirja e shpinës së Ademit nga All-llahu i
madhëruar dhe nxjerrja e pasardhësve të tij është fshirje e shpinave të pasardhësve të
tij dhe nxjerrje e pasardhësve të tyre nga shpinat e tyre sikurse e përmendi këtë All-
llahu i madhëruar, sepse ne e kemi kuptuar se të gjithë bijtë e Ademit nuk kanë dalur
nga kurrizi i tij, por meqë gjenerata e parë ishin nga kurrizi i tij pastaj gjenerata e
dytë nga kurrizi i gjeneratës së parë pastaj e treta nga e dyta u lejua që të gjitha ato
t’i përkasin shpinës së Ademit sepse ato janë degët e tij kurse ai është trungu.
Prandaj, sikurse u lejua ajo që përmendi All-llahu i madhëruar se nxorri nga shpinat
e pasardhësve të Ademit të thuhet nga shpina e Ademit, ashtu lejohet të thuhet se ajo
që përmendi I Dërguari (s.a.v.s.) rreth nxjerrjes nga shpina e Ademit të thuhet nga
shpina e pasardhësve të tij meqë trungu dhe degët janë një. Poashtu mund të themi
se meqë All-llahu i madhëruar ia bashkangjiti pasardhësët Ademit (a.s.) në atë
lajmërim, ai mund të përmbajë edhe pasardhësit edhe Ademin (a.s.) sikurse thotë i
Madhëruari: “...e që qafat e tyre do t’i rrinin përulur atij” (Esh-Shuaraë : 4), ky
informim në dukjen e tij të jashtme flet për qafat të cilat janë cilësi të emrave të
shquajtur dhe ajo i bashkangjitet atyre sikurse ishte edhe Ademi (a.s.) i
bashkangjitur në atë ajet, ndërsa të gjithë ata nuk janë për qëllim në pamjen e tyre të
jashtme në atë lajmërim, nuk ka mundësi të jetë kuptimi se ata i rrinë përulur qafave.
KAPITULL
Këto pra janë disa fjalë të selefit dhe halefit (të parëve e të fundit) për këtë ajet,
sidoqoftë ato nuk argumentojnë krijimin e shpirtrave para trupave me një krijim të
përqëndruar, e përfundimisht ato argumentojnë nxjerrjen e pamjeve dhe shembujve
të tyre në pamjen e milingonave që të dëshmojnë pastaj u rikthyen në bazën e tyre
nëse ai lajm është i saktë, por ajo që është e saktë është vërtetimi i përcaktimit të më
hershëm dhe ndarja e tyre në të palumtur e të lumtur. Sa i përket argumentimit të
Ebu Muhammed Ibn Hazmit me thënien e Tij: “Ne ju krijuam pastaj ju dhamë
formën, e mandej melekëve u thamë: “Bëni sexhde për Ademin”...” (El-A’rafë : 11),
është një argumentim i përshtatshëm me pamjen e tij të jashtme si shkak i renditjes
së urdhërit që t’i bëhet sexhde Ademit pas krijimit dhe formësimit tanë, e këtu i
është drejtuar tërësisë së përbashkët, trupit dhe shpirtit, e kjo është bërë më vonë nga
krijimi i Ademit (a.s.), prandaj Ibn Abbasi (r.a.) tha: “Ne ju krijuam...” ka për qëllim