Page 160 - SHPIRTI-Iben Kajjim ElXhevzijj

Ademin (a.s.), “...pastaj ju dhamë formën...” ka për qëllim pasardhësit e tij. Kështu
diçka tha edhe Muxhahidi: “Ne ju krijuam...” ka për qëllim Ademin, kurse “...pastaj
ju dhamë formën...” në shpinën e Ademit, e në realitet tha “Ne ju krijuam...” në
shumës edhe pse ka për qëllim Ademin (a.s.) sikurse thuhet: Ju kemi rrahur, edhe
pse është rrahur vetëm zotriu i tyre.
Ebu Ubejdi zgjodhi për këtë ajet thënien e Muxhahidit si shkak i thënies së Tij:
“...pastaj u thamë melekëve: “Bëni sexhde...”. Ai u tha melekëve: Bëni sexhde...,
para krijimit të pasardhësve të Ademit (a.s.) e para formësimit të tyre në mitra kurse
pjesëza “thumme – pastaj” obligon pritjen dhe renditjen, prandaj ata të cilët
përcaktuan në këtë ajet krijimin dhe formësimin e pasardhësve të Ademit (a.s.) në
mitra u bazuan në gjykimin e pjesëz rënditëse “thumme”, përveç nëse këtu
bazohemi në thënien e El-Ahfeshit i cili tha: Pjesëza “thumme” në këtë vend ka
kuptimin e pjesëz “ve – dhe”.
Zuxhaxhi tha: Ky është një gabim të cilin nuk e lejojnë Halili, Sibevejhi dhe të gjithë
gramaticientët e tjerë të besueshëm. Ebu Ubejdi tha: Muxhahidi e sqaroi këtë kur
tha: All-llahu i madhëruar i krijoi pasardhësit e Ademit (a.s.) dhe i formësoi ata në
shpinën e tij pastaj i urdhëroi melekët t’i bëjnë sexhde. Tha: Kjo është e qartë në
hadith se Ai i nxorri ata nga shpina e tij në pamjen e milingonave.
Them: Kur’ani komenton një pjesë të tij me një tjetër, e ngjashëm me këtë është
thëniae Tij: “O ju njerëz, nëse dyshoni për ringjalljen, atëherë (mendoni krijimin
tuaj që) Ne u krijuam ju prej dheu, pastaj prej uji...” (El-Haxhxh : 5). Këtu tha se
ata i krijoi prej dheu, e që është fjala për babain e tyre Ademin (a.s.) meqë ai është
baza e tyre dhe All-llahu i madhëruar u foli atyre që janë prezent kurse janë për
qëllim prindërit e tyre, sikurse edhe thënia e Tij: “Dhe kur i thatë: “O Musa, ne nuk
të besojmë ty derisa ta shohim All-llahun haptazi, e atëherë juve u rrëmbeu rrufeja
(zjarri) dhe ju e shihnit” (El-Bekare : 55), e thënia e Tij: “Madje kur ju thatë: “O
Musa, ne nuk mund të durojmë (hamë) vetëm një ushqim (të njëjtë)...” (El-Bekare :
61), e thënia e Tij: “(përkujtoni) Kur e patët mbytur një njeri dhe u kundërshtuat
mes veti...” (El-Bekare : 72) dhe thënia e Tij: “(përkujtoni) Kur Ne patëm marrë
prej jush besën tuaj, ngritëm mbi ju (kodrën) Turin...” (El-Bekare : 63). E kjo në
Kur’an ndodhë shumë, u fletë atyre kurse ka për qëllim paraardhësit e tyre dhe
kështu është edhe me thënien e Tij: “Ne ju krijuam pastaj ju dhamë formën...”.
Ndonjëherë All-llahu i madhëruar kalonë prej përmendjes së personit në përmendjen
e llojit sikurse thënia e Tij: “Për All-llahun, Ne krijuam njeriun prej një ajke
(lëngu), e një balte. Pastaj atë (ajke-baltë) e bëmë (e shndërruam) pikë uji (farë) në
një vend të sigurt” (El-Mu’minun : 12-13). Ai që u krijua nga ajka e një balte është
Ademi (a.s.) kurse të shndërruarit në pikë uji në një vend të sigurt janë pasardhësit e
tij.
Sa i përket hadithit ku përmendet krijimi i shpirtrave para trupave për dy mijë vite,
ai nuk është i saktë sepse aty gjindet Utbetu Ibnus-Seken për të cilin Daru Kutunia
tha: Ai dhe Ertaetu janë të lënur. Ibn Adijji tha: Disa hadithe të tij janë të gabuara.
KAPITULL
Ndërsa argumenti se shpirtrat janë krijuar pas trupave bazohet në disa aspekte:
Aspekti i parë: Sepse krijimi i babait të njerëzimit, i origjinës së tyre, ka qenë
kështu: All-llahu i madhëruar e dërgoi Xhibrilin (a.s.) i cili mori një grusht dhe nga
toka pastaj e brymosi atë derisa u bë baltë pastaj e formësoi atë pastaj i dha shpirtin
pasi që e formësoi, e pasi që hyri shpirti në të ai u shndërrua në mish, gjak, u bë i
gjallë dhe filloi të flasë. Në komentin e Ebu Malikut dhe Ubejj Ibn Salihut
transmetohet nga Ibn Abbasi (r.a.), nga Murreja, nga Ibn Mes’udi dhe nga disa
shokë të tjetër të Dërguarit (s.a.v.s.) se ai tha: “Pasi që All-llahu i madhëruar