Page 179 - SHPIRTI-Iben Kajjim ElXhevzijj

ndërlidhje me trupin, ai ndërlidhet edhe me ndonjë tjetër sikurse lejohet që një
udhëheqës të ndërprejë udhëheqjen e një shtëpie apo të një qyteti dhe të ndërlidhet
me udhëheqjen e tjetrës, e sipas këtij përcaktimi ne do të dyshojmë se ky shpirt që
është i Zejdit a është shpirti i parë apo tjetër nga ai? Pastaj, Zejdi a është ai njeri apo
tjetër kush, e asnjë i mençur nuk e lejon këtë. Prandaj sikur shpirti të ishte dukuri
apo ndonjë substancë e thjeshtë do të ndodhte ky dyshim i përmendur.
Argumenti i njëqind e nëntë: Çdonjëri prej ne është i bindur se shpirti i tij
përshkruhet me dituri, mendim, dashuri, urrejtje, kënaqësi, hidhërim e gjendje të
tjera shpirtërore dhe e di se ai i përshkruar nuk është me këtë një dukuri e trupit, e as
substancë e zhveshur e ndarë nga trupi i tij që nuk është afër tij, poashtu ai është i
bindur se këto kuptime janë rrjedhojë e diçkaje që është brenda trupit të tij sikurse
është i bindur se kur ai dëgjon, sheh, nuhatë, shijon, prekë, lëvizë dhe qetësohet se
janë çështje ekzistuese me të dhe të bashkangjitura me shpirtin e tij, e se thelbi i
shpirtit është ai që i bëri të gjitha ato, ai nuk i bëri ato me diç të zhveshur dhe as me
një dukuri por i bëri me diç që është i kufizuar në brendësi të botës i cili bartet prej
një vendi në një vend, lëvizë, qetësohet, del, hynë dhe sikur ai të mos ishte ky trup
do të ishte thjesht në pozitën e një gjëje të ngurt.
Argumenti i njëqind e dhjetë: Sikur shpirti të ishte i zhveshur dhe ndërlidhja e tij me
trupin vetëm një ndërlidhje udhëheqëse si ndërlidhja e kapitenit me anijen dhe e
barrës me deven, ai do të kishte mundësi që ta lëshojë udhëheqjen e atij trupi dhe të
angazhohet me udhëheqjen e një trupi tjetër sikurse mund ta bëjnë këtë kapiteni dhe
devet, e kjo lejon bartjen e shpirtrave nga disa trupa në trupa të tjerë. Nuk thuhet se:
Shpirti është bashkuar me trupin e tij kështu që i ndalohet atij bartja, sepse ne themi:
Bashkimi në një i atij që nuk mund të përkufizohet me atë që përkufizohet është i
pamundur sepse sikur të bëhet një me të do të prishej me prishjen e tij dhe se ata pas
unjësimit nëse mbesin ata janë dy e jo një, e nëse zhduken zhduken që të dytë dhe
kështu ndodhi e treta, e këtu nuk ka kurrfarë unjësimi, poashtu nëse mbetët njëri e
zhduket tjetri edhe ky nuk është unisim. Ndërsa dashuria natyrore e shpirtit për
trupin është sepse ai përmes tij arrinë kënaqësitë, kështu që nëse trupat janë të
barbartë në arritjen e kërkesave të tyre edhe përkatësia e tyre do të ishte e barabartë,
atëherë thënia e juaj: Shpirti i përcaktuar është dashurues i trupit të përcaktuar, është
e pavërtetë. Shembulli i kësaj: Nëse i eturi ka para vete enë të barabarta të cilat
çdonjëra ia realizon qëllimin e tij, nuk do të ketë mundësi të dallojë ndonjërën nga
ato.
Argumenti i njëqind e njëmbëdhjetë: Sikur shpirti i njeriut të ishte substancë e
zhveshur, as brenda botës e as jashta saj, as i ngjitur me botën e as i ndarë nga ai, as
i ndarë e as anësor, obligativisht do të njihej ekzistenca e tij me këtë cilësi sepse
dituria e njeriut për shpirtin dhe cilësitë e tij është më e shprehur se çdo gjë e ditur
dhe se dituria e tij për të tjerat është pasuese e diturisë për shpirtin e tij, e në mënyrë
të prerë dihet se kjo është e pavërtetë sepse të gjithë njerëzit e botës e dinë se
vërtetimi i kësaj ekzistence është e pamundur për mendjet në mënyrë prezente dhe
joprezente, prandaj ai që thotë këtë për shpirtin dhe Zotin e tij, nuk e ka njohur as
shpirtin e as Zotin e tij.
Argumneti i njëqind e dymbëdhjetë: Trupi të cilin ne e shohim është vend i të gjitha
cilësive të shpirtit dhe i kuptimeve të tija tërësore e pjesore, si dhe vend i fuqisë së
lëvizjeve të vetëdëshiruara, e sipas kësaj obligoi që bartësi i atyre kuptimeve dhe
cilësive të jetë trupi dhe ai që banoi në të. Ndërsa që vendi i tij të jetë një substancë e
zhveshur që nuk është as brenda botës e as jashta saj, është e pavërtetë obligativisht.
Argumenti i njëqind e trembëdhjetë: Sikur shpirti të ishte i zhveshur nga trupi dhe i
pabashkangjitur do të pengohej që veprimi i tij të ndalet në prekjen e vendit të