Page 42 - SHPIRTI-Iben Kajjim ElXhevzijj

lidhje dhe mbikëqyrje me trupin në varrin e tij, ai falet në varrin e tij dhe ia kthenë
selamin atij që e përshëndet edhe pse shpirti i tij është në shoqërinë më të lartë.
Mes këtyre dy çështjeve nuk ka kundërshtim sepse çështja e shpirtrave është
ndryshe nga çështja e trupave, ti ndonjëherë sheh dy shpirtra të ngjashëm dhe të
harmonizuar deri në skaj të afërsisë edhe pse në mes tyre ka distancë sa mes Lindjes
dhe Perëndimit, poashtu i gjen dy shpirtra të paparështatshëm dhe të urrejtur
ndërmjet vete deri në skaj edhe pse trupat e tyre janë afër njëri-tjetrit dhe të ngjitur.
Zbritja dhe ngritja e shpirtit, si dhe afërsia dhe largësia e tij nuk është e të njejtit lloj
si te trupi, sepse ai lartësohet deri mbi shtatë qiejt, pastaj ai zbret në tokë brenda
daljes së tij nga trupi dhe vendosja e të vdekurit në varr, e kjo është një kohë shumë
e shpejtë që trupi nuk ka mundësi assesi ta bëjë, poashtu këtu mund të përmendet
ngritja dhe zbritja e tij në trup gjatë gjumit dhe në gjendje të zgjuar, disa e paraqitën
shembullin e tij me shemmbullin e diellit i cili është në qiell kurse rrezet e tij në
tokë, ndërsa imami ynë (Ibn Tejmije) tha: Ky nuk është një shembull adekuat sepse
vetë dielli nuk zbret nga qielli dhe se rrezet e tij në tokë nuk janë vetë dielli e as
cilësia e tij, por ato janë një dukuri të cilat ndodhën si shkak i diellit dhe planetit
përballë tij, kurse shpirti vetë ai ngritet dhe zbret dhe sa i përket thënies së Sahabëve
(r.a.) të cilët i thanë të Dërguarit (s.a.v.s.) për të mbyturit në Bedr: Si u flet njerëzve
të cilët janë kalbur, kur ai u tha se e dëgjuan thënien e tij, e kjo nuk mohon kthimin e
shpirtrave të tyre në trupa në atë kohë me një kthim që i bën të dëgjojnë thënien e tij,
sepse trupat ishin kalbur ndërsa të folurit i është drejtuar shpirtrave të cilët ishin të
ndërlidhur me trupat të cilët ishin kalbur.
Ndërsa sa i përket thënies së All-llahut të madhëruar: “...e ti nuk mund të bësh të
dëgjojë ai që është në varr” (Fatir : 22), vetë rrjedhja e ajetit argumenton se për
qëllim është pabesimtari me zemër të vdekur i cili nuk mund të dëgjojë me një
dëgjim që i bën dobi sikurse nuk ke mundësi që t’i bësh të dëgjojnë ata që janë në
varr me dëgjim që u bën dobi, e All-llahu i madhëruar nuk ka për qëllim se banorët e
varreve nuk dëgjojnë tërësisht, e si mund të jetë kështu kur I Dërguari (s.a.v.s.) na
lajmëroi se ata dëgjojnë rrahjen e këpucave të atyre që e përcjellin (xhenazen)
dhe se të mbyturit e Bedrit i dëgjuan fjalët e tij, e bëri ligj që të përshëndeten ata
me selam sikur përshëndetet ai që është prezent dhe na lajmëroi se ai që e
përshëndet vëllaun e tij besimtar (të vdekur) me selam, ai ia kthen selamin.
Ky ajet është i ngjashëm me ajetin: “Ti nuk mund t’i bësh të dëgjojnë të vdekurit, e
as nuk mund ta bësh të shurdhëtin të dëgjojë thirrjen, e sidomos kur ata ta kthejnë
shpinën” (En-Neml : 80). Mund të thuhet: Mohimi i dëgjimit nga i shurdhëri bashkë
me mohimin e dëgjimit nga të vdekurit argumenton mospërgatitjen e të dy palëve
për dëgjim dhe se zemrat e atyre pasiqë ishin të vdekura e të shurdhëra edhe dëgjimi
i tyre i fjalëve është i pamundur si rasti i të vdekurit dhe të shurdhërit. Kjo është e
vërtetë, por nuk mohon dëgjimin e shpirtrave pas vdekjes të një dëgjimi qortues e
këshillues përmes ndërlidhjes së tij me trupat në ndonjë kohë dhe ky nuk është
dëgjimi i mohuar, All-llahu e di më së miri.
Kuptimi i vërtetë është: Ti nuk ke mundësi ta bësh të dëgjoj atë që All-llahu nuk
dëshiron ta bëj të dëgjoj, ti je vetëm qortues, d.m.th. All-llahu ta mundësoi ty
qortimin me të cilin të ngarkoi dhe jo ta bësh të dëgjoj atë që All-llahu nuk dëshiron
ta bëjë të dëgjoj.
Kurse thënia e tij: Hadithi nuk është i saktë si shkak i veçorimit të El-Minhal Ibn
Amrit, kjo thënie nuk është e fortë dhe është nga ngutësistë e tij, All-llahu e paqë
mëshiru, sepse hadithi është i saktë pa kurrfarë dyshimi dhe atë e transmetuan nga

94 E transmetoi Muslimi në “El-Fedail” (164), Nesaiu (3/215) dhe Ahmedi në “El-Musned” (3/248) nga
Enesi (r.a.).