Page 29 - หลักโภชนา

๒๒

แคลเซียม รอยละ ๙๙ ของแคลเซียมในรางกายจะอยูในสวนประกอบของกระดูกและฟน
สวนที่เหลือจะอยูในซีรัม แคลเซียมจากกระดูกทําหนาที่สําคัญในการควบคุมความสมดุลของกรดดาง

ในรางกาย นอกจากนี้แคลเซียมยังมีหนาที่อื่นอีก เชน ชวยในการแข็งตัวของเลือด ชวยระบบ
การทํางานของกลามเนื้อและเสนประสาท หากรางกายขาดแคลเซียมจะทําใหมีอาการชา

กระตุกเกร็ง เปนตะคริวและชักได โดยปกติรางกายจะพยายามรักษาดุลของแคลเซียมในซีรัมใหอยู
ในระดับปกติ หากแคลเซียมในซีรัมลดตํ่าลงจะมีการสลายแคลเซียมจากกระดูกเพื่อเพิ่มระดับแคลเซียม

ในซีรัมทําใหแคลเซียมในกระดูกคอยๆ ลดลงจนกระดูกบางและผุกรอนได สําหรับผูที่ออกกําลังกาย
และเลนกีฬามีการใชแคลเซียมมาก จึงควรบริโภคอาหารที่เปนแหลงแคลเซียมเพิ่มขึ้น ไดแก นม

ปลาตัวเล็กที่สามารถรับประทานไดทั้งกระดูก สวนผักใบเขียวและถั่วตาง ๆ มีแคลเซียมอยูพอสมควร
แตแคลเซียมจากพืชจะดูดซึมไดนอยเนื่องจากมีใยอาหารขัดขวางการดูดซึมแคลเซียม

โซเดียมคลอไรด (เกลือแกง) รางกายมีความจําเปนตองรักษาปริมาณโซเดียมคลอไรด
ใหอยูในชวงที่พอเหมาะ โซเดียมคลอไรดในรางกาย (total body sodium) เปนตัวควบคุมปริมาตร
ของเหลวนอกเซลล (extracellular fluid: ECF) การไดรับมากเกินไปจะมีอาการบวม (edema) รางกาย

จะเสียโซเดียมคลอไรดทางอุจจาระ ปสสาวะและเหงื่อ เหงื่อ ๑ ลิตร จะมีโซเดียมคลอไรด ๑-๒ กรัม
ในรางกายคนปกติจะมีโซเดียมคลอไรดสํารอง ๔-๖ กรัม นักกีฬาหรือผูที่ออกกําลังกายฝกเพียง

๑ ชั่วโมง ไมมีความจําเปนตองเสริมโซเดียมคลอไรด หากนักกีฬาฝกนานถึง ๒-๓ ชั่วโมง รางกาย
จะขาดโซเดียมคลอไรดอยูระยะหนึ่งทําใหรางกายทํางานตอไป ไมมีประสิทธิภาพเพราะรางกาย

ขาดกระบวนการที่สั่งใหกลามเนื้อหดตัว ดังนั้นนักกีฬาที่ออกแรงมากเปนเวลานานจึงควรกิน
โซเดียมคลอไรดเสริมในรูปของสารละลายเพียงเล็กนอย (๑-๒ กรัม) ผสมกับนํ้าหวานเจือจาง

ก็จะทําใหรางกายสดชื่นขึ้น
สังกะสี เปน trace element ที่สําคัญอีกชนิดหนึ่ง เนื่องจากสังกะสีเปนองคประกอบ

ของเอนไซม (enzyme) หลายชนิดในรางกาย เชน alkaline phosphatase, carbonic anhydrase
และ transferases และยังมีบทบาทเกี่ยวของกับสารในรางกายหลายชนิด เชน presecretory insulin,

microtubular proteins สังกะสีจึงมีบทบาทสําคัญตอกระบวนการเมตาบอลิซึมของสารอาหาร
หลายชนิด ผูที่ขาดสังกะสีจะมีการหลั่งฮอรโมนอินซูลินตํ่ากวาปกติ แหลงอาหารที่ใหสังกะสีไดแก

เนื้อสัตว ตับ อาหารทะเล ไขและธัญพืช
นํ้า (water) ในรางกายคนเราจะมีนํ้าเปนสวนประกอบอยูถึงรอยละ ๕๐-๖๐ ของนํ้าหนักตัว

นํ้ามีความสําคัญตอการทํางานของเซลลกลามเนื้อโดยทําหนาที่
๑. เปนตัวทําละลาย (solvent) เพื่อใหสารเคมีในรางกายอยูในรูปของของเหลวเพื่องาย

ตอการขนสงจากเซลลหนึ่งไปยังอีกเซลลหนึ่ง
๒. ชวยควบคุมอุณหภูมิในรางกายโดยนํ้าเปนตัวชวยปรับอุณหภูมิโดยสงถายความรอน

ไปตามกระแสเลือดเพื่อใหความรอนแผไปสูผิวหนังหรือระบายออกโดยการระเหยของเหงื่อ