Page 113 - định lý hình học - hứa thuần phỏng
P. 113

VŠN DÖNG CÁC ĐÀNH LÝ VÀ PHƯƠNG PHÁP CHÙNG MINH LINH HO„T                                111


               b¬ng D, th¸ thì 3 có thì b¬ng D đưñc không? Ta l¤i
                      b
                                                 b
                                 b
               th§y ABD là góc nëi tiºp ch­n núa đưíng tròn, vªy
                     ƒ
               ABD cũng là góc vuông, mà 3 và D đ·u cùng phö 1,
               ƒ                               b     b                 b
               nêu chúng b¬ng nhau. Như vªy thì hai tam giác trên
               b¬ng nhau và có thº chùng minh đưñc 1 = 2.
                                                             b
                                                          b
                   (2) Ta có thº lñi döng tam giác cân đº chùng minh
               bài này không? 1 góc giúa dây AB và bán kính OA,
                                 b
               n¸u nèi BO thì 1 s³ là góc đáy cõa tam giác cân, và 1 = 3, 2 có b¬ng 3 đưñc không?
                                                                         b
                                b
                                                                                          b
                                                                            b b
               Muèn vªy thì AC ph£i song song BO mîi đưñc. Đi·u đó r§t d¹ chùng minh, vì BC là
               ti¸p tuy¸n nên BC ⊥ OB mà AC ⊥ BC thì gi£ thi¸t đã cho rçi.
                                                   (3) Ta có thº chùng minh bài này b¬ng tam giác
                                                đçng d¤ng không? Ta th§y 2 là mët góc cõa tam giáe
                                                                              b
                                     D          vuông 4ABC vªy 1 có thº là mët góc cõa mët tam giác
                                                                   b
                                                vuông nào đó không? Ta nèi BD thì 4ABD vuông, ta
                           O                    th§y thêm 3 = D, vªy 1 cũng ph£i b¬ng 2.
                                                                b
                                                                       b
                                                                                           b
                                                            b
                                                   (4) Ta đã bi¸t 2 phö vîi 3 rçi, th¸ thì 1 có thº phö
                                                                   b
                                                                              b
                                                                                            b
                     1           3              vîi mët góc nào không? Có thº chùng minh hai góc
                 A   2            4  B
                                                cùng phö vîi hai góc b¬ng nhau đưñc không?
                                                   Nêu nèi BD thì 1 phö vîi D, ta l¤i trð l¤i cách
                                                                                   b
                                                                      b
                                C               chùng minh ð trên. Ta düng ti¸p tuy¸n t¤i A là AE,
                                                c­t BC hay BC kéo dài t¤i E, thì 1 phö vîi 4.
                                                                                    b
                                                                                               b
                                     D
                                                   Vì hai ti¸p tuy¸n cùng xu§t phát tø mët điºm
                                                ngoài đưíng tròn thì b¬ng nhau mà 3 và 4 là góc đáy
                                                                                             b
                                                                                        b
                                                cõa tam giác cân, nên chúng b¬ng nhau.
                     1            3                Vªy 1 cũng ph£i b¬ng 2.
                                                        b
                                                                            b
                 A   2            3  B
                                                   (5) N¸u AC c­t đưíng tròn t¤i E thì 1 và 2 đ·u là
                                                                                                 b
                                                                                            b
                                                                    _       _
                                                góc nëi ti¸p ch­n BD và BE, có thº áp döng trưíng
                                C               hñp hai cung b¬ng nhau thì góc nëi ti¸p ch­n hai
               Hình                 128.b       cung đó cũng b¬ng nhau đº chùng minh bài này
                        Hình 128                không?
                                                             _ _
                                                   Muèn có BD = BE, ta nèi DE, rçi ùng döng đành
                                                lý “mët dây song song vîi ti¸p tuy¸n, thì ti¸p điºm
                                                chia đôi cung, bà trương”đº chùng minh; vªy c¦n ph£i
               chùng minh DE//BG trưîc. Ta th§y DE và BC đ·u vuông góc vîi AC, nên chùng
               minh hai đưíng đó song song vîi nhau là mët vi»c r§t d¹.

                   Xét cho kÿ các phương pháp chùng minh ð trên, ta
               th§y phương pháp cuèi cùng chưa ch°t ch³ l­m, vì AC
               chưa ch­c đã c­t đưíng tròn, lúc §y tuy ta v¨n đưñc
               _ _                                                                                    D
               BD = BE, nhưng ch¿ đưñc 1 = 3, ta còn ph£i düa vào
                                            b
                                                b
               đành lý góc ngoài cõa tù giác nëi ti¸p b¬ng góc trong

                                                                                     1           3
                                                                               A                      B
                                                                                     2           3
     A
    LT X sÕách hÕ¬nh hò»c
       E
                                                                                                 C



                                                                                            E



                                                                                                      D





                                                                                     1           3
                                                                               A                      B
                                                                                     2           3


                                                                                          E
                                                                                                 C
                                                                                                   D





                                                                              E



                                                                                         1    3
                                                                                    A              B
                                                                                         2    3
                                                                                          C

                                                                                       Hình 129
   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118