Page 34 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

МИЛТОН ФРИДМАН

ким илгариги ҳодисаларнинг қай тарзда юз берганини тасаввур эта ол-
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
майди. У пайтда жами бир нечтагина талабалар стипендияси ажрати-
либ, илмий тадқиқотлар ўтказиш учун стипендиялар бўлмасди, ҳозирда
стипендиялар ажратилиши одатий ҳолдек қабул қилинади.
Ратжерс университетини тугатгач, мен магистратурага кириш учун
бир неча жойга сўровнома юбордим, лекин менга фақат иккита так-
лиф келди: бири, Браун университетига амалий математика бўйича;
бошқаси, – Гомерга раҳмат, – Чикаго университетидан иқтисодиёт бўйи-
ча. иккала таклиф ҳам таҳсил учун компенсациядан ташқари бошқа
қўшимча пулларни кўзда тутмасди. Бу ўша даврнинг кенг тарқалган
амалиёти эди. Магистратура талабалари, одатда, ўқиш учун ўзлари ҳақ
тўлашарди.
Тейлор: Сиз иқтисодчи сифатида қандай иш устида ишлашни
тахмин қилганмисиз ўша пайтларда?
Фридман: Мутлақо тахмин қилмаганман. Мен коллежга энди ўқишга
кирганимда, актуарий бўламан деб ўйлаганман. Ҳатто имтиҳонларни
ҳам актуарийликка топширганман, чунки у пайтда математика ёрдамида
пул ишлай оламан деб ўйлаганман. Бу иш юқори даражадаги малакани
талаб этарди. Бизга математика билан бир қаторда иқтисоддан ҳам дарс
ўтилгач, бошқа йўллар ҳам мавжудлигини тушунганман. шубҳасиз,
ўша даврда мамлакат депрессияни бошдан кечираётгани иқтисодиётни
муҳим соҳалардан бирига айлантиришга сабаб бўлди.

Иш жОЙИДА МАгИСТРАТУРА ВА ТАъЛИМ
Тейлор: Сиз Чикаго университети магистратурасида бир йил
ўқиб, кейинги йили таҳсил олиш учун Колумбия университетига
кетгансиз, сўнгра яна Чикагога қайтдингиз. Тушунишимча, бу давр-
да Чикаго университети ўқитувчиси Генри Шульц, шунингдек, Ко-
лумбия университети ўқитувчиси Гарольд Хотеллинг ва Митчелл
туфайли математик статистика ва маълумотлар билан ишлашга
қизиқиб қолгансиз. Магистратурани тугатгач, сиз дарҳол Вашинг-
тонда – истеъмол харажатларига бағишланган лойиҳада ишлай
бошладингиз. Сўнгра Нью-Йоркка йўл олиб, у ерда Саймон Куз-
нец билан бирга америкаликларнинг даромадларини тадқиқ этиш
маълумотлари устида ишладингиз. Маълумотлар билан ишлаш ва
математик статистика усулларини қўллаш қизиқарли бўлганми?
Фридман: Ҳа, албатта. Чикагода ўқиш даврида мен шульцнинг ста-
тистика бўйича маърузаларини тинглаганман, бир йилдан сўнг колум-
бия университетидан қайтгач, унинг ассистенти бўлдим. Лекин Ратжер