Page 76 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

ПОЛ ЭНТОНИ САМУЭЛьСОН

каби даҳо олим ҳам менинг танқидимдан четда қолмаган. Фақатгина
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
Маршаллнинг келгуси иқтисодиётга анча биологик ва камроқ физика-
вий ёндашуви ғоясигина менинг мақтовимга сазовор бўлган. Бироқ, бу
билан бир вақтда бу менга демографик генетика мавзусида ёзишим-
га ва Фишернинг ушбу мавзудаги баъзи асарларидан завқланишимга
халақит бермаган. Балки, вақти келиб олимлар алоҳида ҳолатларни
қайта ишлаб чиқишар.
Барнетт: Сиз илмий фаолият билан фаол шуғулланаётганингиз-
да, доимо иқтисодиёт фанининг деярли барча соҳаларида «қўлингизни
пульсда ушлаб туришга» ҳаракат қилгансиз. Бугунги кунга келиб эса
бундай спектрдаги қизиқишларга эга бўлган иқтисодчиларни то-
пиш жуда мушкул. Иқтисодиётнинг бирорта соҳасида эътиборга
эга бўлиш учун маълум даражадаги ихтисослашув талаб этилади
ва бу анча кенг маънода таъсир кўрсатишни назарий жиҳатдан йўл
қўймайди. Бу иқтисодиёт фани шу йиллар давомида ўз чегаралари-
ни кенгайтирганиданми ёки, шунчаки, ҳали «янги Самуэльсон» пай-
до бўлгани йўқми?
Самуэльсон: Бугунги кунга келиб назарий иқтисодчилар ва ама-
лий иқтисодчилар сони кўпайиб кетганлиги сабабли, «янги самуэль-
сонлар»нинг мен каби кенг профилли олим бўлишига ҳеч қандай им-
коният йўқ. агар билсангиз, мен ўзимнинг илмий карьерамни жуда
эрта бошлаганман. Мен ўқиб тўймас эдим – Гарвард университети
офисида ўтирган вақтимда бир нафасдан ҳамма янги чиққан журнал-
ларни «ямламай ютиб юборар» эдим. Умумий назарияда ишлатилган
микроиқтисодий услубларнинг савдо назариясида ҳам ишлатиш мум-
кинлигини билганман. Мен посткейнсчилик макроиқтисодиёти умумий
мувозанат услуби остида қурилишига шарт-шароит яратиб берганман.
Молиявий постфишен назарияси бузилиш чегарасида эди. Бизга Гар-
вардда ўргатилган сийқа статистика, мени Фишер, нейман-Пирсон ва
вальд-Сэвижни ўрганишни давом этишимга туртки бўлди.
Менга ўзимнинг адабий қобилиятларим ҳам ёрдам берди. Мас-
сачусетс технологиялар институти ректори Ральф Фриман оддий
бир матнни ёзиб беришимни сўраганида, мен бир қатор нашрларни
тайёрлаб қўйган эдим. Ҳансен туфайли мен янги курс тарафдорлари
ҳамжамиятига қўшилганман.
Барнетт: Иқтисодий ҳамжамият деярли бир овоздан хатолик
билан Иккинчи жаҳон урушининг мамлакат иқтисодиётидаги дра-
матик натижалари ҳақида гапирган эди. Кўплаб ифтисодчилар, шу
жумладан, сиз ҳам «New Republic»да берган мақолангизда, урушдан