Page 23 - ХАМИДОВА ЗУЛФИЯ АХМАДЖОНОВНА - monografiya

оддий халқнинг аҳволидан доимо хабардор бўлиб турган,
фуқароларнинг манфаатлари йўлида хатто нарх-наво, олинадиган

солиқлар, давлат хизматчиларининг хатти-ҳаракатларини қаттиқ
назорат қилган. Мен Амир Темурда гўзал инсоний фазилатлар
мужассам бўлганига ишонаман, агар у адолатсиз, лоқайд ва хасис
50
бўлганда бу каби ишларни бажармаган бўларди ».
Шунингдек, ушбу асарда дипломатик, молиявий, ижтимоий-
иқтисодий муносабатларга ҳам алоҳида тўхталиб ўтган. Бу эса
бевосита, бу доирада тадқиқот олиб боришда яқиндан ёрдам беради.

Тадқиқотчилар орасида ўз фаолиятини Ўрта Шарқ ва Марказий
Осиёда кўчманчилар ва Темурийлар сулоласини тадқиқ этиш
доирасида илмий изланишлар олиб борган америкалик тарихчи-олим
Б.Ф.Манснинг Амир Темур ва Темурийлар даврини ўрганишга

қўшган хиссасини алоҳида таъкидлаш жоиз. У илмий ишларида
Амир Темур давлат тепасига келишидан аввал Чиғатой улусида юз
берган ижтимоий-иқтисодий, сиёсий ва этник ўзгаришлар, Амир

Темур давлатининг ташкил топиши, ривожланиши ҳамда олиб
борган бошқарув сиёсати хусусида атрофлича фикр-мулоҳазалар
51
билдирган .
Бу борада ғарбда салмоқли изланишлар олиб борган
олимлардан яна бири Ҳ.Хукхемдир . У Амир Темурнинг шахси ва
52
фаолиятани холисона тадқиқ, этишга ҳаракат қилган. Ҳ.Хукхем

асосан Амир Темур фаолиятини умумий тарзда ёритиш билан
чекланиб, унинг ҳунармандчилик доирасида олиб борган сиёсатига
алоҳида тўхталиб ўтмаган.
53
К.З.Ашрафян, Н.Тильман, М.Ҳайдер каби тадқиқотчилар ҳам
асосан Амир Темурнинг тахтга келиши, харбий юришлари, диний
сиёсати ҳақида фикр юритадилар. Уларнинг асарларида ҳам юқорида
қайд этилган асарлар сингари, бошқарув сиёсати, юришлар даврида

50 Там же. - С. 153-стр.
51 Manz B.F. 1. Temur and the Problem of a Conqueror's Legacy. Source: Journal of the Royal Asiatic Society,
1998. pp.21-41. Cambridge University Press on behalf of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland.
Stable URL: http://www.jstor.org/stable/25183464. //2. Administration And The Delegation Of Authority In Temür's
Dominions. Source: Central Asiatic Journal, 1976. pp. 191-207. Harrassowitz Verlag. Stable
URL: http://www.jstor.org/stable/41927147.// 3. The Rise and Rule of Tamerlane. Great Britain. Cambridge
University Press, 1989. -227 p.// 4. Power, politics and religion in Timurid Iran. Massachusetts, United States.
Cambridge University Press. 2007, Pages 1-316. www.scopus.com. DOI: 10.1017/CBO9780511497483.
52 Ҳукхем Ҳ. Етти иқлим султони. – Т.: Адолат. 1999, – 320 бет.
53 Ashrafyan K. Z. Central Asia under Timur From 1370 To The Early Fifteenth Century. 325-349 pp.
https://ru.unesco.org/silkroad/node/451.; Тильман Н. Тимур – завоеватель и исламский мир позднего
средневековья. Ростов-на-Дону. Феникс. 1997. – 640 стр.; Haider M. 1. Timur’s Methods Of Administration.
Proceedings of the Indian History Congress. Vol. 38 (1977), pp. 698-706. Published by: Indian History Congress.
https://www.jstor.org/stable/44139136.// 2. Timur’s religious policy. Proceedings of the Indian History Congress.
Vol. 37 (1976), pp. 425-428. Published by: Indian History Congress. https://www.jstor.org/stable/44139004.
22