Page 179 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
to‘ldirishga urinib ko‘ramiz. Ostervalder modelining birinchi va
asosiy bloki “qiymat taklifi” (value proposition) blokidir. Ushbu blokni
to‘ldir-ganda quyidagi savollarga javob berish talab etiladi:
1. Biznes isteʼmolchilarga qanday qiymatni yetkazib berishi mumkin?
2. Biznes isteʼmolchilarning aynan qaysi muammosi (muammolari)

ni hal etishi lozim?
3. Bozorda qaysi mahsulot va xizmatlar taklif etiladi?
4. Kompaniya isteʼmolchilarning qaysi ehtiyojlarini qondiradi?
To‘ldirilishi lozim bo‘lgan ushbu maydonning asosiy tavsiflovchi
jihati bo‘lib, qiymat taklifining quyidagi o‘ziga xosliklari hisoblanadi:
• yangilik;
• ish sifati;
• dizayn;
• brend;

• mahsulot narxi;
• xarajatlarni kamaytirish yoki xatarlarni kamaytirish imkoniyati;
• mahsulotga yetishishning osonligi;
• qulaylik.
Shuni taʼkidlash lozimki, ushbu blokda asosiy eʼtibor mahsulot yoki
xizmatning o‘ziga emas, balki ularning isteʼmolchiga keltiradigan
nafliligiga qaratilishi lozim.

Ostervalder modelining ikkinchi bloki “Mijozlar segmenti”
(customersegments) hisoblanadi. Mazkur blokni to‘ldirish uchun
quyidagi savollarga javob berish muhim:
1. Qiymat kimlar uchun yaratilyapti?
2. Kompaniya uchun eng muhim isteʼmolchilar kimlar sanaladi?
Quyidagi bozor tavsiflari ushbu maydonning asosiy tavsiflovchi
jihatlari hisoblanadi:
- bozor o‘lchamlari (bozordagi ulush yoki mass-market);
- bozor qanchalik segmentlarga ajratilgan;

Bozor qanchalik diversifikatsiyalashgan.
Ushbu blokda mijozlar nafaqat jismoniy shaxslar, balki yuridik
shaxslar ham bo‘lishi mumkinligini qayd etib o‘tish lozim. Bunda mazkur
segmentlar uchun qiymat takliflari bir muncha farq qilishi mumkin.

178