Page 184 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
2. Qaysi resurslar ko‘p xarajat talab qiladi?
3. Qaysi faoliyat turlarini amalga oshirish kompaniyaga boshqala-
riga nisbatan qimmatga tushadi?
Xarajatlarning asosiy xususiyatlari quyidagilar hisoblanadi:
1) doimiy xarajatlar;

2) o‘zgaruvchan xarajatlar;
3) ko‘lam bo‘yicha tejash imkoniyati.
Bundan tashqari, xarajatlarni tejash va ularni optimallashtirish
yoki mijozlar uchun taklif narxini oshirish yo‘li bilan biznes
imkoniyatlarini kengaytirish imkoni mavjudligini ham aniqlash
muhim ahamiyat kasb etadi.

5.5. Biznes-modelni biznes-rejaga aylantirish
Innovatsion loyihaning biznes-rejasi obyekt – bu mazkur loyiha-

ning muvaffaqiyatli amalga oshirilishi borasida amalga oshirilishi
zarur bo‘lgan harakatlarning qadamba qadam yo‘riqnomasi, hara-
katlar dasturini ifoda etuvchi hujjatdir. M. Jonson, K. Kristensen va
X. Kagerman va shuningdek, A. Ostervalder va I. Pinelarning uslubiy
yon dashuvlariga muvofiq ishlab chiqilgan potensial biznes biz-
nes-modelining tahlili biznes-reja tuzishning asosini tashkil etadi.
Biznesni rejalashtirish jarayoni biznesni tashkil etishning asosiy

jihatlari va holatlarini tizimlashtirish va tartibga solishni o‘z oldiga
maqsad qilib qo‘yadi. Hujjatning aniq bir tuzilmaga ega bo‘lishi har
qanday o‘quvchiga ham butun bir hujjatni batafsil o‘rganishga vaqt
sarflamasdan biznes-rejada ko‘zda tutilgan holatlar borasida yaqqol
tasavvurga ega bo‘lish imkonini beradi. Odatda, biznes-rejalar uzoq
va ko‘p bosqichli professional tekshiruvlardan o‘tadi, unda ekspertlar
biznes-rejalarning mazmunini sinchkovlik bilan o‘rganibgina
qolmasdan, ularni o‘zaro taqqoslashlariga ham to‘g‘ri keladi.
Shuning uchun biznes-rejani ishlab chiqishda hujjatning rasmiy

tuzilmasiga rioya qilish va har bir bo‘limni to‘ldirish bo‘yicha umum-
eʼtirof etilgan talablarni bajarish muhimdir. Ko‘zda tutilgan maqsad
va vazifalarga bog‘liq ravishda biznes-rejaning ikkita asosiy yo‘nalishi
farqlanadi:

183