Page 332 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
HR-menejmentning zamonaviy nazariyasi va amaliyotida perso nalni
rag‘batlantirish ishga jalb qilinganlik tushunchasi, yaʼni insonlarni
to‘la qaytim bilan ishga undovchi mental holat bilan ifo dalana boshlandi.
Insonning mehnatga jalb qilinganligini quyidagi uchta ko‘rsatkich
bilan baholashimiz mumkin: ishdan qoniqish hosil qilish, tashab-

buslarni qo‘llab-quvvatlash va sovuqqonlik. Bundan tashqari xodim-
larning ishga jalb qilinganlik darajasiga umumiy ishga qo‘shilgan xo-
dimning hissasi va xizmatlari, xodimning jamoadagi o‘rnini qayd etish,
tashkiliy jarayonlar, ish beruvchining obro‘-eʼtibori kabi omillar ham
taʼsir ko‘rsatadi. Mehnat mahsuldorligi ko‘rsatkichi personalning ishga
jalb qilinganlik darajasini baholashning integrallashgan ko‘rsatkichi
hisoblanadi. Innovatsion yo‘naltirilgan personalni rag‘batlantirishning
yuqorida aytib o‘tilgan xususiyatla rini kompaniyalar tomonidan xodim-
lar uchun qiymat takliflarini ishlab chiqishda hisobga olinishi lozim.

Mavzu bo‘yicha qisqacha xulosalar
Bugungi kunga kelib, tashkilotlarning muvaffaqiyatga erishishida
xodimlar hal qiluvchi o‘rin tutishi borasida yaxlit qarash shakllandi.
Biznes yuritishning asosini tashkilot tashkil qilgani holda,
uning samarali faoliyat yuritishi yoki faoliyatini to‘xtatishi ko‘p
jihatdan xodimlarning kasbiy ko‘nikmalari va malakasiga bog‘liqdir.

Texnik va texnologik taraqqiyot natijasida jismoniy mehnat to‘liq
avtomatlashishi mumkin bo‘lsa-da, ammo insonning o‘ziga resursi
sifatida bilimlarning o‘rni va ahamiyatini almashtirishning imkoni
yo‘q. Bilimlar to‘g‘risidagi maʼlumotlarni kitoblardan topsak-da,
ularni muayyan faoliyat sohasida qo‘llash orqaligina tom maʼnodagi
bilimlarga aylantirishimiz mumkin.
Hozirgi vaqtda inson salohiyati milliy boylikning asosiy tarkibiy
qismi va iqtisodiy o‘sishning asosiy harakatlantiruvchi kuchi sifatida
tan olinadi. Ilmiy-texnik taraqqiyotning surʼati, mehnatni tashkil

etish va madaniyati, unumdorligi uning sifatiga bog‘liq. Yuqori
mahsuldorlik birgina texnika va asbob-uskunalarga bog‘liq bo‘libgina
qolmasdan, xodimlarning kasbiy ko‘nikma va tajribalari ham bunda
muhim o‘rin tutadi.

331