Page 418 - Innovatsion iqtisodiyot
P. 418
INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
kutilganidan ham ziyoda bo‘ldi. A. Rok investorlarga 90 million dollar
mablag‘ni qaytarib beradi. Rokning ismi muvaffaqiyat timsoli bo‘lib
qoldi va u birinchilardan bo‘lib “venchur kapitali” tushunchasini
kundalik muomalaga olib kirdi.
Tavakkalchilikka asoslangan moliyalashtirish mexanizmi AQShda
iqtisodiy instrument sifatida sinovdan muvaffaqiyatli o‘tganidan
so‘ng, unga qiziqish juda ham ortib ketdi. Bu quyidagilar bilan
bog‘liq hisoblanadi: birinchidan, ko‘pchilik holatlarda investorlar
anʼanaviy moliya-kredit operatsiyalaridan olinishi mumkin bo‘lgan
daromadlardan bir necha marta ko‘p bo‘lgan real daromadlarni
qo‘lga kiritdilar; ikkinchidan, vaqt o‘tishi bilan yuqori tavakkalchilik
darajasini pasaytirish imkonini beruvchi yangi loyihalarni
moliyalashtirishning o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga oluvchi
alohida boshqaruv usullari ishlab chiqildi; uchinchidan, iqtisodiy
va ilmiy taraqqiyot uchun eng muhim bo‘lgan moliyalashtirishning
venchurli mexanizmi innovatsiyalar va ishlanmalarni ularni
amalga oshirishning dastlabki bosqichlaridayoq moliyalashtirish
imkoniyatini taʼmin etdi.
Isroil davlati yangi texnologiyalar evaziga katta iqtisodiy sakrashni
amalga oshirgan dunyo davlatlaridan biri hisoblanadi. Bu sakrash,
eng avvalo, venchur biznesini muvaffaqiyatli yo‘lga qo‘yilganligi
bilan bog‘liq. Venchurli moliyalashtirishning Isroil modeli 80-yillar-
ning oxirida shakllana boshladi.
417