Page 420 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
Yangi iqtisodiyot, yangi sanoat tarmoqlari, yangi texnologiyalarni
moliyalashtirishning asosini venchur kapitali tashkil etadi. Venchur
kapitalining hajmi dunyo iqtisodiyoti investitsion resurslari bilan
solishtirganda unchalik ham katta bo‘lmasa-da, texnologik jihatdan
taraqqiy etishni mo‘ljal qilgan mamlakatlarning muvaffaqiyatli

rivojlanishini taʼminlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Yirik
kompaniyalarning dastlabki yuztaligiga kirgan kompaniyalarning
deyarli barchasi, aynan, venchur kapitali hisobiga oyoqqa turib
olganlarini buning yorqin isboti sifatida keltirishimiz mumkin.
Rivojlangan mamlakatlarda YIM o‘sishining 70 – 85 foizi yangi
bilim va yechimlarga asoslangan takomillashtirilgan texnologiya,
mahsulot va asbob-uskunalar ulushiga to‘g‘ri keladi. Bularning
barchasi milliy iqtisodiyotni inqirozli holatlardan olib chiqishning
birgina yo‘li – bu ishlab chiqarishni innovatsion asoslarda tashkil

etish ekanligidan dalolat beradi.
Bugungi kunda fan sig‘imli mahsulotlarning jahon bozori hajmi
4 trillion dollardan oshiqroqni tashkil etadi. Ushbu summaning
39 foizi AQSh hisobiga va faqatgina 0,3 foizi Rossiya ulushiga
to‘g‘ri keladi. Ushbu holatda Rossiyada dunyo olimlari, muhandis-
loyihalovchilarining 12 foizi faoliyat ko‘rsatsalar, bu ko‘rsatkich
AQShda 25 foizni tashkil etadi. Bugungi kunda Rossiyada 92 ta

venchur fondlari ro‘y xatga olingan bo‘lsada, amalda ularning faqat
beshdan bir qismi faoliyat ko‘rsatayotganligi, mamlakatda venchurli
moliyalashtirishni sifat jihatdan yangi bosqichga ko‘tarishni taqozo
etadi.
Qozog‘istonda venchurli kapital endi-endi o‘zining dastlabki
qadamlarini tashlab, bozorda o‘zining mavqeyini mustahkamlab
bormoqda. Qozog‘istonda “Qozog‘istonni 2020-yilga qadar
innovatsion rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”
Prezident Farmoni qabul qilingan bo‘lib, mazkur hujjatga ko‘ra,

innovatsion o‘zga rishlarni moliyalashtirishni qo‘llab-quvvatlash
maqsadida venchur industriyasini rivojlantirish masalalari
hukumatning dolzarb vazifalaridan biri ekanligi taʼkidlab o‘tilgan.
Qozog‘iston bugungi kunda AQSh, Buyuk Britaniya, Yaponiya, Isroil

419