Page 541 - Innovatsion iqtisodiyot
P. 541
INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
mi surʼatlarining oshishiga, fan-texnika taraqqiyoti tezlashishiga,
ijtimoiy ishlab chiqarish strukturasining o‘zgarishi, sotsial muam-
molarni hal qilishga taʼsir o‘tkaza oladi.
Innovatsion siyosat deganda davlatning iqtisodiyotni ko‘tarish
va iqtisodiy-ijtimoiy taraqqiyot masalalarini hal qilish maqsadida
mamlakat innovatsion mohiyatini samarali qo‘llash, innovatsiyalarni
amalga oshirish uchun zarur sharoitlarni taʼminlashga xizmat
qiluvchi maqsadli faoliyati tushuniladi.
Bugungi kunda O‘zbekiston iqtisodiy holati uchun mos keladigan
“innovatsion muhit” iborasi bo‘lg‘usi innovatsiyalar uchun korxonalar
jozibadorligini tavsiflaydi. Innovatsion muhitni baholashda odatda
bir qator parametr yoki belgilar qo‘llaniladi. Mazkur o‘lchamlar
davlatning innovatsiyalarni joriy etish salohiyati va ularni amalga
oshirish tavakkalini tavsiflovchi belgilardir. Ularning eng asosiylari
quyidagilardir: siyosiy barqarorlik; makroiqtisodiy holat; innovatsion
faoliyat huquqiy asoslari; soliq tizimi sifati va soliqqa tortish darajasi;
bank tizimi va boshqa moliyaviy institutlar holati va ishonchliligi;
infrastrukturaning rivojlanish darajasi; hamkorlar tomonidan
shartnoma majburiyatlarining bajarilishi; davlat boshqaruv tizimi.
Iqtisodiy sohada innovatsion muhit yaxshilanishiga quyidagilar o‘z
taʼsirini o‘tkazadi deb hisoblaymiz:
– milliy korxonalarda samarali boshqaruv tizimini yaratish;
– davlat buyurtmasi bo‘yicha bajarilgan ishlar bo‘yicha sanoat
maj muasi tashkilotlari va korxonalarining qarzlarini qoplash;
– davlat buyurtmasi bo‘yicha sanoat majmuasi korxona va
tashkilotlari tomonidan amalga oshiriladigan innovatsion faoliyatlarni
moliyalashtirish. Fikrimizcha, bu faoliyat ajratiladigan mablag‘lar-
ning yanada samarali ishlatilishiga, ularni kelajakdagi texnologik lo-
yi halarni bajarishga yo‘naltirishga yordam beradi, shuningdek, mo-
liyaviy resurslarni maqsadsiz ishlatilishining oldini oladi;
– budjet tomonidan ilmiy-tadqiqot ishlarini moliyalashtirish
uchun ajratiladigan xarajatlar hissasining oshirilishi;
– tashkilot va korxonalarda foydaning innovatsion ishlanmalar
uchun yo‘naltiriladigan qismini soliqdan ozod qilish.
540