Page 547 - Innovatsion iqtisodiyot
P. 547
INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
umumiy statusi yo‘qligini ham taʼkidlash zarur. Ikkinchi tomondan
esa, bu – innovatsion korxo nalar va tashkilotlarning tashqi muhit
o‘zgarishlariga tez moslasha olmasligi, innovatsion korxonalarda
tarkibiy qayta tuzish ishlarining cho‘zilishi yoki undan voz kechilishi,
korxonalarda malakali ilmiy va boshqaruv kadrlarning kamayishi,
strategik boshqaruv madaniyatining va biznes-rejalashtirishning
talab darajasida emasligi kabilarni ham alohida ko‘rsatish mumkin.
Bunday holatning obyektiv sababi – innovatsion tadbirkorlik ta-
raqqiyoti va innovatsiyalarni boshqarish muammolarining metodo-
logik jihatdan o‘rganib chiqilmaganligidir. Bundan tashqari,
korxonalar innovatsion faolligining susayishi maʼlum darajada
innovat siyalarning yetarli darajada samarador emasligini ham
ko‘rsatadi.
Innovatsion jarayonlarni tadqiq etishda navbatdagi asosiy tamo-
yillarni inobatga olish zarur:
– davlat subsidiyalarini olishga daʼvogar ishlab chiqaruvchilar
o‘rtasidagi raqobat;
– “sinergetik samara”ga erishadigan korxonalarni moliyalashti-
rish. Bunda barcha kapital qo‘yilmalardan keladigan natija uning
barcha alohida unsurlari hisobidan keladigan natija uning barcha
alohida unsurlari hisobidan keladigan ko‘rsatkichlardan yuqori
bo‘ladi. Bunga qatʼiy belgilanadigan vazifalarni bajarish uchun
resurslarni aniq yo‘naltirish, vositalar aylanishini tezlashtirish, shu-
ningdek, innovatsion faoliyat hisobidan erishish mumkin.
Davlat xarajatlarini taʼminlash uchun ketadigan sarflarga kelsak,
ular yillik isteʼmol sikliga kiruvchi aylanma fondlarga ajratmalarni
o‘zi da ifodalaydi va ular faoliyatini qo‘llab-quvvatlashga yordam
beradi.
Innovatsiyalar va budjet siyosati o‘zaro bog‘liq bo‘lib, nafaqat in no-
vatsion faoliyatga, balki davlat iqtisodiyoti holati va uning ta raq qiyo ti
darajasiga taʼsir etadi. Davlat iqtisodiyotining holati, uning ri vojla-
nish dinamikasi-bu aholi turmush darajasini taʼminlash bo‘yicha
davlatning moliyaviy imkoniyatlarini belgilovchi asosiy omildir.
Innovatsiyalar va davlat iqtisodiy taraqqiyoti o‘zaro bog‘liqli-
546