Page 60 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV

Global innovatsion faollik

Moliyaviy
Bilimlarga ega bo‘lish Mahalliy darajaga tashabbuslar
Ma’lum bir soha va moslashish
yetakchi bozorlarda Ehtiyojlar va maqsadli Ilmiy-tadqiqot
ixtisoslashgan nou- bozorning intilishlariga ishlariga xarajatlarni
xaular va bilimlarning urg‘u berish: milliylikni qisqartirish asnosida
xalqaro biznesni
yetarlicha malakali va o‘zida aks ettirgan rivojlantirish orqali
ishonchli manbalariga global mahsulotni
ega bo‘lish yaratish reusurslar faolligini
oshirish

Global raqobatbardoshlilik va barqaror innovatsion salohiyat
2.2-rasm. Innovatsion jarayon modeli.

2.3-rasm. Global innovatsion faollikning imkoniyatlari
Yuqorida sanab o‘tilgan xususiyatlardan birining mavjud emasli- va yo‘nalishlari. Tivarietal, 2007
gi yangilik (novatsiya)larning innovatsiyalarga aylanish jarayoniga
o‘zining salbiy taʼsirini ko‘rsatadi, chunki innovatsiya yangilikni bu- Manba: A.A. Mamatov, T.T. Jo‘rayev, A.N. Erkayev Innovatsion iqti-
tun bir jamiyat yoki iqtisodiy makon bo‘ylab tarqatishni (diffuziya) sodiyot. –T.: 2019, 456 bet.
ifoda etadi. Adabiyotlarda innovatsiyalarni yangiliklarni (mahsulot,

xizmat, jarayon) yaratish jarayoni sifatida tushuntiruvchi yondashuv- Shubhasiz, bu tushunchalar va jarayonlar “innovatsiya” tushun-
lar ham mavjud. Masalan, ingliz iqtisodchisi B. Tviss innovatsiyalar- chasi bilan bog‘liq bo‘lsa-da, lekin amaliyotda innovatsiyalarni yara-
ni ixtiro yoki g‘oya iqtisodiy mazmunga ega bo‘lib boradigan tish, o‘zlashtirish va tarqatish jarayonlarni aks ettiruvchi umumiy
jara yon sifatida talqin qilsa, D. Messi, P. Kvintas, D. Uildlar innovat- tu shuncha “innovatsion jarayon” atamasidan foydalaniladi. Biz-
siyani yangi mahsulot, yangi texnologiya yoki yangi tizim yaratish ning fikrimizcha, “innovatsiya” va “innovatsion jarayon” o‘rtasidagi
borasida loyihalash, tadqiqotlar o‘tkazish, ishlab chiqarishni tashkil farqlanishlarni ajratib olish, mazkur tushunchalarni talqin qilishdagi
etish kabi faoliyat turlarini o‘z ichiga oluvchi jarayon sifatida tush- tushunmovchiliklarga to‘la barham beradi.
untirishga harakat qiladilar. Innovatsion jarayon – bu ilmiy bilimlarni (kelgusida amaliyotda
qo‘llash maqsadida g‘oyani yakuniy mahsulotga aylantirishga qadar)
innovatsiyalarga aylantirish jarayonidir. Qayd etish lozimki, innovat-
sion jarayon davriylik kasb etadi.
Shunday qilib, innovatsiyalar – bu bir paytning o‘zida ikki texnika
olami va biznes olamining namoyon bo‘lishidir.
Globallashuvning bugungi bosqichi va iqtisodiy jarayonlarning

59