Page 70 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
15. Raqobatbardoshlilik tamoyili. Yangilik kiritish siyosati bo-
zordagi raqobatchilarning faoliyatini hisobga olish, ularning imkoni-
yatlari, kuchli va ojiz tomonlarini tahlil qilish, raqobatchilarning yu-
tuqlaridan o‘z manfaatlari yo‘lida foydalanish (benchmarketing) aso-
siga qurilishi, shuningdek, ilgarilama xususiyatga ega bo‘lishi kerak.

16. Umumiylik tamoyili (yagona innovatsion strategiya). Tash-
kilot innovatsion faoliyat sohasida iqtisodiy, moliyaviy va kadrlar bi-
lan bog‘liq imkoniyatlarni, jamiyatga ko‘rsatiladigan ijtimoiy taʼsir-
ni hamda tashqi muhit omillarini inobatga oluvchi strategiya ishlab
chiqadi.
17. Yangilikning tijorat sohasidagi samarasi. Tijorat salohiyati-
ga ega bo‘lgan yangi mahsulot innovatsion faoliyatni yo‘lga qo‘yishga
sarflangan xarajatlarni qoplashga, tashkilotning hayoti va faoliyatini
taʼminlashga, tashkilotni keyingi yangiliklarni yaratishga rag‘batlan-

tirishga etadigan foyda keltirgan taqdirdagina innovatsion faoliyat
jarayonli tavsifga va maʼnoga ega bo‘ladi.
18. Ekologik xavfsizlik tamoyili. Har qanday yangilik atrof-muhit
uchun ziyon keltirmaslikni kafolatlashi kerak. Tashkilot ziyon yetka-
zilishi mumkinligini nazarda tutadi va uning oldini olish choralarini
ko‘radi. Pirovard natijada tabiatga va insonga ziyon yetkazuvchi yan-
gi mahsulotni jamiyat rad etadi va u tashkilotga foyda keltirmaydi.

19. Bozor talabining ustunligi tamoyili. Innovatsion faoliyat
bilan shug‘ullanuvchi firma tijorat sohasida samara olish uchun
isteʼ molchining ehtiyojlarini qondirishga harakat qilishi hamda o‘zi
ishlab chiqara oladigan yangiliklarni emas, balki isteʼmolchi uchun
haqiqatdan ham zarur bo‘lgan mahsulot va xizmatlarni taklif etishi
lozim.
Innovatsion faoliyat va jarayonlarning yuqori samaraga ega bo‘li-
shi uchun yuqorida sanab o‘tilgan tamoyillarni birdek muhim, deb
hisoblashimiz va innovatsion faoliyatni mazkur tamoyillarning o‘za-

ro uyg‘unligida tashkil etishimiz talab etiladi.

2.3. Bazisli innovatsiyalar va texnologik ukladlar
Texnologik ukladlarning ketma-ket almashinuvi asosida bazisli

69