Page 69 - Η τελευταία αυτοκράτειρα του Βυζαντίου

7
Ό,τι έχει αρχή έχει κι ένα τέλος σ’ αυτή τη ζωή», έλεγε ο παππούς.
Και ήταν μία από τις σοφές συμβουλές του που έβγαιναν πάντα μα
πάντα αληθινές. Τον αγάπαγα τον παππού Νικόλα. Όταν ήμασταν
μικροί, μας μάζευε όλους τριγύρω του και μας έλεγε παραμύθια και
ιστορίες από τις χώρες που είχε επισκεφτεί στα νιάτα του.
Αλλά ξέρετε γιατί τον αγάπαγα πιο πολύ; Γιατί αν και είχε
γνωρίσει βασιλείς και μεγιστάνες, παρέμενε πάντα ταπεινός. Και παρά
τα πλούτη του, έμενε σε μια μικρή επαρχία της αυτοκρατορίας μας,
σ’ ένα ταπεινό σπίτι και έλεγε παραμύθια στα εγγόνια του. Ζούσε
απλά, θα έλεγα απλοϊκά. Σπάνια έτρωγε κρέας, του άρεσαν τα
λαχανικά, τα φρούτα και ό,τι μας έδιναν τα ζώα μας. Επίσης του
άρεσαν οι πίτες και το καλό ζυμωτό ψωμί.
Ο παππούς έδινε μεγάλη σημασία στα γράμματα. Είχε μορφωθεί
στην Πόλη, και στο σπίτι μας στον Μυστρά είχαμε τουλάχιστον
διακόσια βιβλία και κώδικες διαφόρων ειδών. Στα νιάτα του διάβαζε
ασταμάτητα, και ως έμπορος ήξερε πολύ καλή αριθμητική και
λογιστική. Αυτά τα διδάχτηκε στο εξωτερικό. Γι’ αυτό τόνιζε ότι
«μόνο η μόρφωση απελευθερώνει τον άνθρωπο από κάθε υλική
δέσμευση». Και επίσης μας προέτρεπε: «Κάθε μέρα να διαβάζετε κάτι
καινούργιο. Να μαθαίνετε κάτι διαφορετικό».
Εμένα στην αρχή δε μου άρεσε η μελέτη. Αλλά μετά τα δώδεκα…
δεν ξέρω τι με έπιασε και ρίχτηκα με τα μούτρα στο διάβασμα!
Περιττό να πω ότι μέχρι τα δεκαοχτώ μου στον Μυστρά είχα
διαβάσει όλα αυτά που είχαμε στο σπίτι· μερικά βιβλία, μάλιστα, τα
είχα περάσει και δύο φορές!
Το λέω αυτό γιατί ο παππούς στα τελευταία του είχε χάσει πια το
φως του κι έτσι εγώ, εκτός από την ενημέρωση που του έκανα για τα
τεκταινόμενα στο κάστρο, του διάβαζα κάποιο βιβλίο και του