Page 70 - Η τελευταία αυτοκράτειρα του Βυζαντίου

κρατούσα συντροφιά για αρκετές ώρες την ημέρα. Το ίδιο λίγο-πολύ
και τα άλλα παιδιά. Αλλά εγώ περισσότερο απ’ όλους. Ίσως αυτός ο
γεράκος αντιπροσώπευε την πατρική παρουσία που μου έλειπε από
το σπίτι για χρόνια. Γιατί από μια στιγμή και μετά τον πατέρα μου,
λόγω των υποχρεώσεών του στο παλάτι, τον βλέπαμε στη χάση και
στη φέξη.
Η ζωή στο σπίτι μας στον Μυστρά, από κάποια χρονιά και μετά,
ήταν εντελώς βαρετή. Γνώριζα σχεδόν τους πάντες μέσα στην πόλη
κι έτσι δεν είχα τίποτα το καινούργιο ώστε να απασχοληθώ. Πέρα
από το σπιτικό μας και την οικογένειά μας, οι Νοταράδες,
ουσιαστικά οι γυναίκες που είχαμε απομείνει, είχαμε αναλάβει τη
διαχείριση των κτημάτων και φροντίζαμε να πληρώνονται οι
άνθρωποι που ήταν στη δούλεψή μας.
Με τούτα και μ’ εκείνα, η περιουσία μας στον Μυστρά αβγάταινε
χρόνο με το χρόνο. Και τελικά, πέρα από τα έσοδα από τα χωράφια,
είχαμε καταφέρει να αγοράσουμε και μερικά ακίνητα στην πόλη που
τα νοικιάζαμε κι έτσι είχαμε επιπλέον εισοδήματα για τις δύσκολες
ώρες. Ο παππούς έλεγε ότι όποιος αγοράζει γη και ακίνητα δε χάνει
ποτέ. Ακόμα και σ’ αυτό ήταν σωστός.
Θυμάμαι μια χρονιά, κόντευε Νοέμβριος, είχαμε τελειώσει με τις
σοδειές τις καλοκαιριάτικες, αλλά και με το κρασί. Το μόνο που
έμενε ήταν το λάδι, αλλά τούτο είχε ακόμη καιρό, σύμφωνα πάντα με
τον παππού. Μια μέρα λοιπόν είχα πάει στο δωμάτιό του, αλλά
εκείνος είχε κλειστά τα μάτια του και υπέθεσα ότι λαγοκοιμόταν.
Πήγα στο παράθυρο και κοίταξα έξω τον μολυβένιο ουρανό. Δεν το
άνοιξα. Ήταν χειμώνας κι επιπλέον ο παππούς είχε και το συνάχι
του. Έπρεπε να είμαστε προσεκτικοί. Μάλιστα ο γιατρός μάς δήλωσε
ξεκάθαρα ότι γενικά ο οργανισμός του είχε εξασθενήσει πια. Γι’ αυτό
τον είχαμε από κοντά και πάντα ένας υπηρέτης μας ήταν στο
δωμάτιό του για παν ενδεχόμενο. Εμείς τον αλλάζαμε, εμείς τον
καθαρίζαμε, εμείς τον ταΐζαμε, κι ο παππούς ποτέ δεν ήταν μόνος.
Αλλά οι μέρες του ήταν μετρημένες. Η μάνα το είχε γράψει στον
πατέρα στην Πόλη, ότι δηλαδή ο πεθερός της έπνεε τα λοίσθια. Αλλά
ο πατέρας απάντησε ότι τα είχε ξανακούσει αυτά κι ότι, όταν είχε
έρθει στον Μυστρά το περασμένο καλοκαίρι, τον είχε βρει καλά.