Page 73 - Η τελευταία αυτοκράτειρα του Βυζαντίου

Τον ταρακούνησα στο μεταξύ μια-δυο φορές, ενώ τα δάκρυα
είχαν αρχίσει να τρέχουν από τα μάτια μου. Λίγο μετά ήρθαν δύο
υπηρέτες και πριν προλάβω να πω κάτι, μπήκε και η μάνα μου.
«Τι συμβαίνει;» ρώτησε. «Ο παππούς;»
Ναι, έγνεψα με δάκρυα στα μάτια. Πλησίασε κι αυτή στο κρεβάτι
με κάποια αγωνία, αλλά αμέσως ένας υπηρέτης τής είπε:
«Ζωή σε λόγου σας, κυρία».
Εγώ ξέσπασα. Δεν ξέρω γιατί, αλλά θεώρησα ότι κάπως έφταιγα
για το θάνατό του. Λες να ήταν η ευχή μου; σκέφτηκα. Καθόμουν σε
μια καρέκλα στη γωνιά του δωματίου κι έκλαιγα. Πότε πότε κοίταζα
τους άλλους που είχαν μπει το δωμάτιο, εννοώ τα κορίτσια και τους
υπηρέτες. Περιέργως, πάντως, μου ήρθε στο μυαλό μια σκέψη: Τώρα
πια δεν έχουμε λόγο να καθόμαστε άλλο στον Μυστρά.
Τώρα θα μου πείτε, τι σχέση είχε ο θάνατος του παππού μου με
τη δική μας παραμονή στον Μυστρά; Έλα ντε! Αλλά εγώ αυτό
σκέφτηκα. Σχεδόν αμέσως επανήλθα και βλέποντας τον παππού
ακίνητο και τη μάνα μου να του ανεβάζει το σεντόνι στο πρόσωπο,
συνειδητοποίησα ότι πια είχε έρθει το τέλος. Και εννοώ για όλα.
Από κει και πέρα τα πράγματα πήραν το δρόμο τους. Όλος ο
Μυστράς έμαθε για το θάνατο του παππού, και βέβαια και το παλάτι.
Τις επόμενες μέρες έγινε λαϊκό προσκύνημα στο σπίτι μας. Είχαμε το
φέρετρο στο μεγάλο σαλόνι και πέρασαν για να τον αποχαιρετήσουν
ίσως και πάνω από δύο χιλιάδες άτομα!
Όλοι είχαμε φορέσει μαύρα από πάνω μέχρι κάτω, ακόμα και στο
σπίτι μας, εξωτερικά, είχαμε κρεμάσει μαύρες κορδέλες. Κάποια
στιγμή ήρθαν να μας συλλυπηθούν οι Δεσπότες Δημήτριος και
Θωμάς. Δεν έμειναν πολύ, μόνο δέκα λεπτά. Τα είπαν και λίγο με τη
μάνα μου και μετά έφυγαν.
Μην τα πολυλογώ, όλα έγιναν όπως όριζε το πρωτόκολλο της
Ορθοδοξίας. Την τρίτη μέρα τον θάψαμε στην αγαπημένη του
εκκλησία, την Αγία Σοφία, που ήταν κοντά στο σπίτι μας. Επίσης
δώσαμε και το τελευταίο επίσημο τραπέζι σε συγγενείς και φίλους.
Τέτοιο τσιμπούσι είχα να δω από το Πάσχα!
Τις επόμενες ημέρες ήμασταν όλοι αποκαμωμένοι.
Προσπαθούσαμε να συνέλθουμε, αφενός από την κούραση κι