Page 30 - test ebook1
P. 30
พัฒนาการด้านการเรียนรู้ของชุมชนในช่วงที่ผ่านมา เวทีชาวบ้านยังคงได้รับความส าคัญ
ในฐานะการจัดการแบบหนึ่ง และเวทีทั้งสามแบบนี้ถูกชุมชนน ามาใช้อย่างเหมาะสม เช่น น าเวที
เรียนรู้มาใช้ในการเก็บส ารวจและวิเคราะห์ข้อมูล น าเวทีแบบมีส่วนร่วมมาใช้ในการประชาพิจารณ์
และน าเวทีประชาสังคมมาใช้ในการน าไปสู่การปฎิบัติ หากน าเวทีชาวบ้านมาใช้ถูกตามประเด็น
ตรงตามวัตถุประสงค์แล้ว การเรียนรู้แบบนี้จะมีประสิทธิภาพและชุมชนจะได้ประโยชน์ ตรงข้าม
ถ้าชุมชนจัดเวทีตามระบบสั่งการ หวังเพียงเพื่อให้ได้งบประมาณ เวทีเหล่านี้ก็จะไม่มีประโยชน์
ต่อคนและชุมชน
3. การเสริมสร้างความเข้มแข็งและการพัฒนาองค์กรชุมชนและเครือข่ายชุมชน
พัฒนาการด้านการเรียนรู้ของชุมชนทั้งในด้านปรัชญา กระบวนการและวิธีการ
ตามที่กล่าวข้างต้น ได้ส่งผลให้เกิดการปรับเปลี่ยนเครื่องมือเพื่อใช้ในการเรียนรู้ของชุมชนได้
สอดคล้องกับสถานการณ์และมีประสิทธิภาพมากขึ้น
แม้ว่าการเรียนรู้ของชุมชนจะต่างจากการศึกษาในระบบอื่นอยู่บ้างตรงที่ชุมชนเรียนรู้จาก
การปฎิบัติจากสถานการณ์จริงในชีวิต แต่สิ่งที่เหมือนกันคือการเรียนรู้จะเกิดขึ้นได้ต่อเมื่อมีข้อมูล
โดยเฉพาะข้อมูลของตนเอง ซึ่งไม่มีหน่วยงานหรือองค์กรใดสามารถรวบรวมข้อมูลประเภทนี้
ให้ชุมชนได้อย่างครอบถ้วน ชุมชนจึงต้องสร้างเครื่องมือเพื่อเก็บและรวบรวมข้อมูลเหล่านี้ให้ได้
มากที่สุด ด้วยเหตุนี้เครื่องมือเรียนรู้ของชุมชนจึงหมายถึงวิธีการ อุปกรณ์ รวมทั้งสิ่งอื่น ๆ ที่จะท า
ให้ชุมชนได้มาซึ่งข้อมูลส าหรับพัฒนาตนเอง
เมื่อหันมาพิจารณาการเรียนรู้ของชุมชนตลอดจนช่วงพัฒนาการที่ผ่านมา พบว่าชุมชน
ได้น าเครื่องมือหลายอย่างมาใช้เพื่อการเรียนรู้ตนเองและโลกภายนอกตลอดเวลา เครื่องมือส าคัญ
พอสรุปได้ดังนี้
3.1 บันทึก ปฎิบัติการเพื่อการเรียนรู้ของชุมชนเริ่มต้นจากกิจกรรมง่าย ๆ ที่ไม่ซับซ้อนและ
สอดคล้องกับความต้องการของตนเอง เช่น การออมทรัพย์ การแปรรูปผลผลิต และการอนุรักษ์
สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ เป็นต้น การปฎิบัติงานเนื้อหาของกิจกรรมรวมทั้งที่เกิดขึ้น
จะถูกบันทึกไว้ทั้งในรูปของลายลักษณ์อักษรและความทรงจ า ซึ่งจะกลายเป็นข้อมูลที่มีค่ายิ่ง
ต่อการเรียนรู้ของชุมชนในขณะนั้นและในเวลาต่อมา
ข้อมูลที่พบในบันทึกทั้งสองแบบนี้มักประกอบด้วยรายละเอียดของกิจกรรม เช่น ประวัติ
การก่อตั้ง คณะกรรมการบริหาร ระเบียบข้อบังคับ สมาชิกภาพ และผลการด าเนินงาน เช่น จ านวน
สมาชิก เงินและทุนประเภทอื่น ๆ การแบ่งปนผลก าไร หรือการกระจายผลประโยชน์ระหว่าง
สมาชิกและชุมชน รวมทั้งผปัญหาอุปสรรคที่เกิดขึ้นจากการท างานหลายชุมชนได้บ่งบอกเหตุการณ์
และความสัมพันธ์กับบุคคลและองค์กรภายนอกไว้ด้วย
องค์กรชุมชนและเครือข่ายชุมชน 25
