Page 32 - test ebook1
P. 32
ประเด็นต่าง ๆ จ านวนมากที่ชุมชนอยากรู้ อยากเห็นข้อมูลเกี่ยวกับตัวเอง เช่น แบบสอบถาม
เรื่องรายได้ ที่มาของรายได้ หนี้สินและแหล่งเงินกู้ แบบส ารวจทรัพยากรและความหลากหลาย
ทางชีวภาพของชุมชน องค์กร ชุมชน ผู้รู้และความรู้ที่มีอยู่ในชุมชน เป็นต้น
ชุมชนน าข้อมูลที่ได้จากการส ารวจและแบบสอบถามมาใช้ในการจัดท าแผนและโครงการ
พัฒนาตนเอง เช่น น าข้อมูลทรัพยากรธรรมชาติความรู้และภูมิปัญญาที่มีมาจัดท าโครงการ
วิสาหกิจชุมชน แปรรูปหรือสร้างผลิตภัณฑ์เพื่อเพิ่มรายได้ และทดแทนการซื้อหาจากภายนอก
เป็นต้น
3.3 การศึกษาดูงาน เป็นเครื่องมือที่ชุมชนใช้เรียนรู้โลกภายนอกเรียนรู้เพื่อนบ้าน
เพื่อน าสิ่งที่ได้มาประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับตนเอง
การศึกษาดูงานเป็นเครื่องมือที่หน่วยงานภาครัฐและเอกชนนิยมใช้ในงานพัฒนาชุมชน
ทั้งเมืองและชนบทในช่วง 20 กว่าปีมานี้ และยังคงเป็นที่นิยมในปัจจุบัน ในส่วนของหน่วยงาน
ภาครัฐและองค์กรเอกชนมักใช้การศึกษาดูงานเป็ นเครื่องมือให้ชุมชนเกิดความคิดริเริ่ม
ในการพัฒนาตนเองหรือพัฒนากิจกรรมที่ชุมชนด าเนินการอยู่ให้เข้มแข็งยิ่งขึ้น
อย่างไรก็ตาม การศึกษาดูงานจะเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพมากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับ
ปัจจัยหลายอย่าง เช่น การเตรียมการ เพื่อท าความเข้าใจเบื้องต้นหรือข้อมูลทั่วไปของชุมชน จุดเด่น
หรือประสบการณ์เด่นของชุมชน และเตรียมค าถามที่เหมาะสมกับชุมชนที่จะไปศึกษาดูงาน
การจัดการในระหว่างศึกษาดูงาน มีวิธีอย่างไร มีใครเป็นพี่เลี้ยงเป็นผู้สรุปเชื่อมโยงประสบการณ์
ระหว่างผู้ศึกษาดูงานและชุมชนที่ถูกศึกษา และข้อสรุปที่ได้จากการศึกษาดูงานในแต่ละครั้ง
ซึ่งต้องสรุปให้ตรงประเด็น
ในแต่ละปีมีชุมชนจ านวนมากจากทั่วประเทศเดินทางไปศึกษาดูงานในที่ต่าง ๆ ภายใน
จังหวัด ภาค และระหว่างภาค แต่ผลที่ได้จากการศึกษาดูงานนั้นไม่แน่ใจว่าจะคุ้มค่ากับเงิน
ที่เสียไป ตรงนี้อาจต้องมีการประเมินโดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและปรับกระบวนกันใหม่ เพื่อให้
ใช้งบประมาณได้ผลคุ้มค่า
ต าบลคลองเปียะเป็นพื้นที่หนึ่งที่ชุมชนนับร้อยแห่งจากทุกภาคของประเทศเดินทางมา
ศึกษาดูงานในแต่ละปี ผู้เขียนมักได้รับการติดต่อให้ช่วยประสานงานให้กับชุมชนเหล่านี้อยู่เนื่อง ๆ
นอกจากช่วยประสานติดต่อให้แล้ว ผู้เขียนได้คอยสังเกตกระบวนการศึกษาดูงานของชุมชนเหล่านี้
มาไม่น้อยกว่า 10 ปี สิ่งที่พบและสังเกตเห็นตลอดเวลาคือ ผู้ศึกษาดูงานแทบทุกคณะชื่นชม
คลองเปียะที่ประสบความส าเร็จในด้านการจัดการและสามารถพึ่งตนเองในเรื่องเงินทุน และแทบ
ทุกคณะได้ข้อสรุปที่แทบจะตรงกันว่า “คลองเปียะเก่งมากที่ท าส าเร็จ แต่บ้านเราท าไม่ได้หรอก
เพราะคนไม่สามัคคีกัน” ดูเหมือนว่าผู้มาศึกษาดูงานทั้งหมดเห็นดีเห็นงามไปข้อสรุปนี้ ไม่ว่า
ข้าราชการ ผู้น าชุมชน และเกษตรกร
องค์กรชุมชนและเครือข่ายชุมชน 27
