Page 66 - คู่มือ RF -kt-20-08-2018-4-45 (ฉบับเต็ม)_(29-08-18)
P. 66
วิธีการวัดและประเมินผลการสะท้อนคิด
การวัดและประเมินผลการสะท้อนคิดมีวิธีการประเมินหลากหลายวิธี ได้แก่
1. ประเมินตามสภาพจริง (Authentic assessment) ในการประเมินแต่ควรมีการท า
ข้อตกลงระหว่างผู้สอนและผู้เรียนซึ่งจะต้องมีการก าหนดสิ่งที่ต้องการวัดให้ชัดเจน
2. ประเมินจากการเขียนบันทึกสะท้อนคิด (Reflective Journal) โดยให้เขียนภายหลัง
การเรียนรู้ในแต่ละวัน หรือสัปดาห์ ว่าต้องการเรียนรู้อะไรเพิ่มเติม มีปัญหาด้านใดบ้าง ต้องการอะไร เพื่อเป็น
แนวทางในการพัฒนาการเรียนการสอนต่อไป กระบวนการฝึกฝนการสะท้อนคิด ท าให้ผู้เรียนคิดอย่างมี
วิจารณญาณ (Critical thinking) ซึ่งเป็นผลลัพธ์โดยตรงของกระบวนการสะท้อนคิด ซึ่งการฝึกสะท้อนคิด
สามารถฝึกได้โดยวิธีการเขียน (Writing) และวิธีการพูด (Verbal) โดยสามารถท าเป็นรายบุคคลหรือท าเป็น
รายกลุ่ม การเขียนบันทึกสะท้อนคิด เป็นเครื่องมือส าคัญที่ผู้สอนใช้ในการกระตุ้นการเรียนรู้ของผู้เรียน รวมถึง
กระตุ้นทักษะการสะท้อนคิด ส่วนบันทึกสะท้อนคิดเป็นเอกสารที่ผู้เรียนเขียนขึ้น เพื่อบรรยายประสบการณ์
การเรียนรู้ ไม่ว่าจะเป็นการเรียนรู้ในระหว่างการเรียนทฤษฏี ฝึกปฏิบัติ หรือแม้แต่เหตุการณ์ในชีวิตประจ าวัน
บันทึกสะท้อนคิดจึงเป็นหลักฐานที่แสดงถึงความสามารถของกระบวนการคิดและกระบวนการเรียนรู้ต่างๆของ
ผู้เรียน การสะท้อนคิดด้วยการเขียน ช่วยให้ผู้เรียนพัฒนาการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เข้าใจตนเอง แก้ปัญหา
และเรียนรู้เกี่ยวกับการกระท า จากการเขียนสิ่งที่เรียนรู้ เป็นการบันทึกเกี่ยวกับความคิด เมื่อท าบ่อยๆ จะ
กลายเป็นสิ่งที่เรียนรู้อย่างถาวร เมื่อผู้เรียนเขียนความคิดลงไป ความคิดเหล่านั้นจะถูกจัดรูปแบบ ให้เป็นระบบ
ดีขึ้นการเขียนช่วยท าให้ผู้เรียนเข้าใจและวิเคราะห์สถานการณ์ได้อย่างลึกซึ้ง
การเขียนสะท้อนคิด เป็นสิ่งที่ส่งเสริมให้เกิดกระบวนการคิดจากความพยายามที่จะอธิบายและสื่อสาร
ให้บุคคลอื่นทราบเกี่ยวกับความรู้ และความรู้สึกของตนเองที่มีอยู่ในแต่ละสถานการณ์ ที่เกิดขึ้น การเขียน
เกี่ยวกับประสบการณ์ในรูปแบบของการบันทึกสิ่งที่เป็นประโยชน์ จะท าให้ผู้เรียนเกิดความชัดเจนในความรู้
และการกระท าของตนเอง นอกจากนี้ยังท าให้ผู้เรียนสามารถที่จะเปิดใจในการประเมินตนเอง ส่งเสริมทักษะ
การรู้จักตนเองมากขึ้น การเขียนอาจท าโดยใช้แฟ้มสะสมผลงาน ในการบันทึกสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ซึ่งสามารถ
ส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาแนวความคิดของผู้เรียนในการมองย้อนถึงการกระท าของตนเองในแต่ละครั้งได้ การ
ก าหนดให้ผู้เรียนเขียนสะท้อนคิดในหัวข้อและในระยะเวลาที่ก าหนดจะช่วยให้เกิดความคิดที่ต่อเนื่องและ
คงทน เนื่องจากการการเขียนจะช่วยให้ผู้เรียนมองเห็นภาพของประสบการณ์ที่ผ่านมาของตนเองได้ชัดเจน มี
การผสมผสานความคิดและสะท้อนความคิดของตนเอง สิ่งส าคัญที่พบอีกอย่างหนึ่งคือ การเขียนสะท้อนคิดท า
ให้เกิดการมีส่วนร่วมในการเรียนรู้จากการคิดถึงสิ่งที่ผ่านมามาอย่างรอบคอบ การสะท้อนความคิดโดยการ
เขียน เป็นการส่งเสริมให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการอธิบายแนวความคิดและความเข้าใจในสถานการณ์ มีการ
แลกเปลี่ยนความคิด ความรู้สึก ความเชื่อ เพื่อน าไปสู่การพัฒนาการรู้จักตนเองมากขึ้น การเขียนสะท้อนคิดนี้
ยังเหมาะกับผู้เรียนที่ไม่ค่อยชอบพูด ท าให้ผู้เรียนมีโอกาสได้แสดงความรู้สึกความคับข้องใจต่างๆที่ได้จากการ
ฝึกปฏิบัติและน าไปสู่การพัฒนาทักษะในการค้นหาวิธีการแก้ไขปัญหาต่อไปได้
