Page 108 - คู่มือตุลาการ เล่มที่ 1 วิ.แพ่ง มีสารบัญ ebook

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ส่วนวิธีพิจารณาความแพ่ง ๘๐

ป.วิ.อ. มาตรา ๑๕ และสภาพความผิดดังกล่าวศาลอาจหยิบยกขึ้นวินิจฉัยประกอบการพิจารณา

ลงโทษจ าเลยได้ (ฎีกาที่ ๔๖๓๖/๒๕๔๓)

๒.๓.๔.๒ ข้อเท็จจริงซึ่งไม่อาจโต้แย้งได้ หมายถึง กรณีที่มีบทบัญญัติแห่ง

กฎหมายลายลักษณ์อักษรบทใดบทหนึ่งบัญญัติถึงข้อเท็จจริงใดไว้เป็นการเด็ดขาด ไม่ว่าจะ

บัญญัติในลักษณะเป็นข้อสันนิษฐานเด็ดขาดหรือบทกฎหมายปิดปากเด็ดขาดก็ตาม ให้ถือว่า

ข้อเท็จจริงนั้นเป็นข้อเท็จจริงซึ่งไม่อาจโต้แย้งได้ โดยผลของกฎหมายคู่ความโต้แย้งเป็นอย่างอื่น

และขอน าสืบพยานหลักฐานเป็นอย่างอื่นไม่ได้ ศาลก็จะวินิจฉัยเป็นอย่างอื่นไม่ได้ เช่น ตาม

ป.วิ.อ. มาตรา ๔๖ บัญญัติว่า “ในการพิจารณาคดีส่วนแพ่ง ศาลจ าต้องถือข้อเท็จจริงตามที่ปรากฏ

ในค าพิพากษาคดีส่วนอาญา” จากบทบัญญัติดังกล่าวถือว่าเป็นข้อสันนิษฐานเด็ดขาดเป็น

ข้อเท็จจริงที่คู่ความไม่อาจโต้แย้งได้

- ค าพิพากษาที่ผูกพันคู่ความตามมาตรา ๑๔๕ เช่น เมื่อโจทก์

ต้องถูกผูกพันตามค าพิพากษาในคดีก่อนโดยผลของกฎหมายว่าจ าเลยที่ ๑ ไม่ได้ขับรถยนต์
กระท าละเมิดต่อโจทก์ เท่ากับจ าเลยที่ ๑ รวมทั้งจ าเลยอื่นซึ่งเป็นนายจ้างและผู้รับประกันภัย

รถยนต์ที่จ าเลยที่ ๑ ขับ ไม่ได้โต้แย้งสิทธิสิทธิของโจทก์ตามมาตรา ๕๕ ด้วย ศาลก็ชอบยกขึ้น

วินิจฉัยพิพากษายกฟ้องตาม มาตรา ๑๔๒(๕)ได้ (ฎีกาที่ ๑๔๘๕/๒๕๒๗, ๖๓๘๒/๒๕๓๗, ๒๘๕๑/

๒๕๔๑, ๓๐๔๘/๒๕๔๕)

- ข้อเท็จจริงในคดีแพ่งเกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา ซึ่งต้องถือตาม

ข้อเท็จจริงในค าพิพากษาคดีส่วนอาญาตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๔๖ (ฎีกาที่ ๔๔๒๒/๒๕๓๖, ๒๖๕๙/

๒๕๓๙)

- ค าวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ ตามรัฐธรรมนูญแห่ง

ราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตรา ๒๑๑ เกี่ยวกับกฎหมาย กฎ ข้อบังคับ ตามมาตรา ๖

ที่ขัดแย้งกับรัฐธรรมนูญ มาตรา ๒๑๑ วรรคสาม บัญญัติว่า “ค าวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญให้


ใช้ได้ในคดีทั้งปวง แต่ไม่กระทบกระเทือนถึงค าพิพากษาของศาลอันถึงที่สุดแล้ว”
มาตรา ๒๑๖ วรรคห้า บัญญัติว่า “ค าวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ

ให้เป็นเด็ดขาด มีผลผูกพันรัฐสภา คณะรัฐมนตรี ศาล และองค์กรอื่นของรัฐ”

 มาตรา ๒๑๑ วรรคสาม และมาตรา ๒๑๖ วรรคห้า (เดิม) บัญญัติอยู่ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.
๒๕๔๐ มาตรา ๒๖๔ วรรคสาม และมาตรา ๒๖๘ ที่ต่อมาถูกยกเลิกโดยประกาศคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบ

ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (คปค.) เมื่อวันที่ ๑๙ กันยายน ๒๕๔๙ ต่อมาได้บัญญัติไว้ใน
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ และสิ้นสุดลงโดยประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๑/

๒๕๕๗ ลงวันที่ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๗