Page 69 - คู่มือปฏิบัติงานสำหรับวิสัญญีพยาบาล 2562

การรณรงค์ก าจัดโรคพยาธิใบไม้ตับ ลดมะเร็งท่อน้ าดี ปี 2561 กล่าวว่า โรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ าดียังเป็น
ปัญหาของสาธารณสุขที่ส าคัญที่จะต้องเร่งแก้ไข โดยเฉพาะประชาชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประชากรกว่า 6

ล้านคน ติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับ ที่เป็นสาเหตุให้เกิดโรคมะเร็งท่อน้ าดี ก่อให้เกิดความสูญเสียอย่างมากแก่คนอีสาน และ

มีผู้เสียชีวิตทั่วประเทศปีละประมาณ 14,000 คน ปัจจุบันสถานการณ์โรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ าดี พบผู้ป่วยที่
ภาคอีสานมากที่สุดเป็นอันดับ 1 ของประเทศ รองลงมาคือภาคเหนือ (จาก https://www.thaihealth.or.th เมื่อ 23

สิงหาคม 2561)

วิสัญญีพยาบาลมีบทบาทส าคัญมาก ในการช่วยเหลือวิสัญญีแพทย์ ในการดูแลผู้ป่วยที่เข้ารับการผ่าตัดใหญ่
อวัยวะในช่องท้องส่วนบน ดังนั้นเพื่อให้การบริการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และผู้ป่วยได้รับความปลอดภัย จึงได้

จัดท าคู่มือปฏิบัติงานส าหรับวิสัญญีพยาบาล เรื่อง การช่วยให้ยาระงับความรู้สึกผู้ป่วยผ่าตัดใหญ่อวัยวะในช่องท้อง

ส่วนบน เพื่อใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติส าหรับวิสัญญีพยาบาลในโรงพยาบาลศรีนครินทร์ ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง
ต่อการปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ภาพที่ 9.1 ภาพอวัยวะในช่องท้องส่วนบน

การวางแผนการระงับความรู้สึก

 การประเมินก่อนผ่าตัด: ประเมินผู้ป่วยตามมาตรฐานวิชาชีพ กรณีผ่าตัดตับ ควรเน้นเป็นพิเศษเกี่ยวกับระบบการ

ท างานของตับ (LFT, coagulogram, PT, PTT, INR, albumin, bilirubin) และภาวะพร่องหน้าที่การท างานของ

ตับ เช่น ภาวะ jaundice ภาวะการแข็งตัวของเลือดที่ผิดปกติ ภาวะท้องมาน เป็นต้น (ผู้ป่วยที่มีภาวะ platelets
<80,000, albumin <3.5 g/L, varices, ascites และ INR ที่สูงกว่าปกติ จะเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดภาวะตับ

6
วายภายหลังการผ่าตัด)
 เทคนิคการระงับความรู้สึก: General +/- epidural anesthesia (พิจารณาท า epidural หรือ spinal ขึ้นกับ

ดุลพินิจของวิสัญญีแพทย์ โดยส่วนใหญ่จะเลือกท า epidural หากไม่มีข้อห้าม)

 การเตรียมยา: ตามมาตรฐานการระงับความรู้สึกแบบ GA & RA พิจารณาตามความเหมาะสมของผู้ป่วย และดุลย
พินิจของวิสัญญีแพทย์ ดูแลการให้ antibiotic ตามแผนการรักษา ตลอดจนตรวจสอบยาอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องให้

พร้อมใช้ เช่น ยากลุ่ม vasopressors, venodilators, mannitol, furosemide, vitamin K เป็นต้น

66