Page 389 - Phẩm Tam Quốc

đến Lạc Dương và được phong là “An Lạc hầu”. Tư Mã Chiêu mở tiệc chiêu

đãi Lưu Thiền, và cho diễn tấu khúc nhạc của nước Thục (nói lên cái hay của
nước Thục cũ). “Ca kỹ của nước Thục buồn bã nhảy múa trước cung nhà
Ngụy”, tình cảnh hết sức ai oán, bi thương! “Mọi người chung quanh đều
cảm thấy buồn thương”, riêng Lưu Thiền “tươi cười sung sướng”. Tư Mã
Chiêu thấy thế lấy làm chướng mắt. Tư Mã Chiêu nói với lũ bộ hạ, con người
sao có thể vô tình đến như vậy (cũng không nên vô tình đến như vậy)! Rồi
một hôm Tư Mã Chiêu hỏi Lưu Thiền: chắc là nhớ nước Thục lắm? Lưu

Thiền nói: ở đây rất vui, không nhớ nước Thục nữa (ở đây vui, không nhớ
Thục). Đúng là chẳng ra gì. Thế rồi Hí Chính một cựu thần theo chân Lưu
Thiền vào Lạc Dương đến nói: lần sau được hỏi chúa công nên nói phần mộ
tiền nhân còn ở đó nên ngày nào cũng nhớ, sau đó thì nhắm mắt lại. Sau này
Tư Mã Chiêu lại hỏi chuyện đó, Lưu Thiền đã nói đúng như mấy lời Hí
Chính đã bảo. Tư Mã Chiêu nghe xong lấy làm ngờ nói: nghe sao giống

giọng của Hí Chính thê? Lưu Thiền mở mắt ra, nói luôn, ngài đoán đúng rồi,
đúng là ông ấy (ngài dạy quả không sai)! Kết quả là mọi người có mặt đều
cười (tả hữu đều cười). Bạn nói xem, đúng là Lưu Thiền chẳng có chút tình
cảm nào?

Chúng ta vẫn có thể bàn bạc về những chuyện này. Thứ nhất, liệu có hoàng
đế thời nào không có những kẻ tiêu nhân bên cạnh? Hán Văn đế có không?
Hán Vũ đế có không? Bên cạnh Chiêu Liệt hoàng đế Lưu Bị lẽ nào lại không
có? Ví như Pháp Chính nọ, nhiều người bảo ông ta là tiểu nhân. Gia Cát
Lượng, Tưởng Uyển, Phí Y, Đổng Doãn, gọi là “tứ anh”, trước sau cùng phò

tá Lưu Thiền. Chính quyền Lưu Thiền chẳng phải “nội các hiền nhân” sao?
Thứ hai, cũng có thể bàn chuyện không đánh mà hàng. Trong lịch sử
những kẻ không đánh mà hàng không phải chỉ có Lưu Thiền, Lưu Chương là
một ví dụ. Lẽ nào Lưu Chương không đánh đã hàng là bỏ chỗ tối ra chỗ sáng,

Lưu Thiền không đánh đã hàng là vứt quyền nhục nước sao? E không hợp lý
chăng? Đương nhiên, Lưu Thiền và Lưu Chương có chỗ khác nhau. Lưu
Chương từng nói rất rõ: hơn hai mươi năm nay cha con họ Lưu ở đất Ích
châu, chưa làm được điều gì cho dân sung sướng, ngược lại trăm họ luôn khổ
ải vì chiến tranh, không sao chịu nổi! Đó là sự thực. Còn Lưu Thiền không hề
nghĩ như vậy. Lưu Thiền mải nghĩ tới việc sống chết của mình, nên mới định

tháo chạy. Chỉ vì chạy không được nên mới đầu hàng. Vì vậy không còn gì
đáng nói khi Lưu Thiền không đánh mà hàng. Nhưng việc Thục Hán mất
nước không phải là trách nhiệm của một mình Lưu Thiền, không thể vì Lưu
Thiền là vua mất nước mà nói tới cạn tàu ráo máng.