Page 419 - Phẩm Tam Quốc

Dương Nghi được thủ cấp, bất thần đứng dậy chân đạp vào thủ cấp rồi vừa

giãy vừa chửi rủa: “Đồ chó má, xem người còn làm được chuyện xấu xa nữa
không (dung nô, còn làm điều ác nữa không)! Lại cho diệt cả ba họ Ngụy
Diên.
Trên là lời ghi chép về bản án trong Tam quốc chí – Ngụy Diên truyện. Từ

những ghi chép đó dễ dàng thấy cái gọi là “Ngụy Diên mưu phản”, có thể
nói, việc thì có nguyên nhân, nhưng không có chứng cứ. Vì sao nói “việc thì
có nguyên nhân”? Thứ nhất, quân nhân lấy phục tùng làm thiên chức. Trong
những năm tháng chiến tranh, không phục tùng mệnh lệnh của thống soái, tự
mình hành động thì khó tránh khỏi mang tiếng mưu phản. Thứ hai, quay đầu
súng, đưa quân xuống miền Nam, tự mình hành động, ai biết là bạn sẽ làm

gì? Thứ ba, đại quân Bắc phạt vốn là một khối, đơn độc hành động còn tạm
được, nhưng vì sao bạn phải triệt đường lui của người khác? Mọi người sẽ
đoán rằng, Ngụy Diên muốn đánh về Thành Đô lật đổ Thục Hán, không để
bọn Dương Nghi quay về cứu giá. Đổng Doãn, Tưởng Uyển nghi ngờ Ngụy
Diên là có lý. Cuối cùng, lúc hai bên tố cáo lẫn nhau là “phản nghịch” thì bên
Dương Nghi không thấy có dấu hiệu gì (thực tình cũng không có khả năng
đó), phía Ngụy Diên không giải thích nổi. Trong tình trạng chưa rõ sự thực và

cũng khó làm rõ sự thực, để giữ yên đất nước, đành phải giả định Ngụy Diên
mưu phản.

Nhưng nếu nói Ngụy Diên làm phản thật thì chưa đủ chứng cứ và không
logic. Rất đơn giản, với thực lực, khả năng lúc đó của Ngụy Diên, việc tự lập
làm hoàng đế e chưa được. Bản thân Ngụy Diên cũng sẽ không suy nghĩ như
vậy. Ngụy Diên muốn làm phản, chỉ có thể phản Hán hàng Ngụy. Nếu đúng
thế thì biện pháp tiện nhất cho Ngụy Diên là lợi dụng thế “đoạn hậu” để hàng
Ngụy, sau đó sẽ là đội quân trước ngựa của Tư Mã Ý rồi quay lại đánh
Dương Nghi. Đó chính là việc Tư Mã Ý có cầu cũng không được. Chúng ta

đều biết, giống như Lưu Bị, sinh thời chỉ sợ một mình Tào Tháo, Tư Mã Ý
cũng chỉ sợ Gia Cát Lượng. Vì vậy vừa nghe tin Gia Cát Lượng tạ thế, Tư
Mã Ý sinh quẫn đã muốn hành động ngay. Theo chú dẫn Hán Tấn Xuân Thu
của Bùi Tùng Chi trong Tam quốc chí – Gia Cát Lượng truyện lúc Dương
Nghi từ chiến trường lui quân, Tư Mã Ý đuổi theo nhưng đã bị Khương Duy
“giong trống mở cờ” đánh lui, dân gian có câu ca “Gia Cát chết thì Trọng Đạt

sống”. Lúc này nếu Ngụy Diên thực sự phản biến hàng giặc, quay kích lại
đánh, thì tình hình sẽ ra sao, chúng ta đều rõ. Chí ít thủ cấp bị xéo dưới chân
phần nhiều là Dương Nghi, không phải Ngụy Diên. Nhưng Ngụy Diên không
làm thế chỉ là giành đi về Nam trước. Hơn nữa, sau khi bị Vương Bình đánh