Page 434 - Phẩm Tam Quốc

biểu đã nói rõ. Theo cách hiểu thông thường, mục đích Bắc phạt là 16 chữ

ghi trong “Xuất sư biểu”: Bắc định Trung Nguyên, trừ bỏ gian hùng, phục
hưng Hán thất, về lại đô cũ. Đó là lý tưởng đúng đắn của Gia Cát Lượng. Tôi
nói lại, chính lý tưởng đó là điểm Gia Cát Lượng khác với các mưu sĩ khác và
Gia Cát Lượng luôn ghi nhớ lý tưởng đó.

Nhưng chúng ta lại muốn hỏi: Gia Cát Lượng có thực hiện được lý tưởng
của mình không?

Không. Nhiều lần Gia Cát Lượng Bắc phạt. Tuy có giành được một ít
thắng lợi như lấy được Vũ Đô, Âm Bình, giết chết Vương Song, Trương Cáp,
nhưng nhìn chung, là công cốc, được không bù mất, mục tiêu “phục hưng
Hán thất, về lại đô cũ” ngày càng xa dần. Đương nhiên, không phải vì Gia
Cát Lượng vô năng, không gắng sức, mà vì thế tất phải thế.

Có ba điểm để nói cái “Thế” ở đây.
Thứ nhất, Tào Nguỵ không thể nhanh chóng diệt vong.

Trong con mắt, miệng lưỡi, lòng dạ Lưu Bị và Gia Cát Lượng thì Tào
Ngụy là “Hán tặc” là “tội nhân”. Về mặt lập trường chính trị chưa bao giờ họ
bỏ qua (Tôn Quyền đã bỏ qua). Theo Gia Cát Lượng tập, sau khi Lưu Bị qua

đời, một số người bên phía Tào Ngụy, bao gồm Tư đồ Hoa Hâm, Tư không
Vương Lãng, Thượng thư lệnh Trần Quần, Thái sử lệnh Hứa Chi có thư
khuyên hàng tới Gia Cát Lượng, nhưng Gia Cát Lượng luôn công khai tỏ rõ
thái độ “chính nghĩa”. Qua câu cuối cùng “theo chính đạo đánh kẻ có tội”
trong bài phát biểu khẳng khái, hùng hồn của Gia Cát Lượng, chúng ta thấy
rõ tính chất các cuộc Bắc phạt. Gia Cát Lượng cho rằng mình đã phát động

chiến tranh chính nghĩa.
Không có gì lạ về câu nói của Gia Cát Lượng. Nếu không thế, đã không
phải là Gia Cát Lượng. Câu nói “Theo chính đạo đánh kẻ có tội” có thể là
khẩu hiệu chính trị, là lời động viên binh sĩ. Nhưng thực chất đó chỉ là câu

nói theo sách. Những năm cuối thời Đông Hán, thiên hạ đại loạn. Lúc này,
bất kể là ai đứng ra lo việc đất nước, thống nhất về một mối, khiến dân chúng
được an cư lạc nghiệp thì đó là chính nghĩa. Nhưng sau khi đất nước đã chia
ba theo thế chân vạc thì lại khác. Đúng ra thì cả ba nhà Ngụy, Thục, Ngô đã
muốn thống nhất Trung Quốc; mặt khác, họ đều muốn độc bá thiên hạ. Ta
không thể nói, chỉ có Thục Hán đứng ra thống nhất mới là “chính đạo”. Tào

Ngụy thống nhất là “có tội”. Hơn nữa, Thục Hán tự cho mình là “chính đạo”
còn vì mình mang họ Lưu. Vậy Lưu Bị mang họ Lưu, còn Lưu Biểu, Lưu
Chương có mang họ Lưu không? Kinh châu và Ích châu “Giang sơn đổi