Page 439 - Phẩm Tam Quốc
P. 439
giơ cao ngọn cờ “phục hưng Hán thất, về lại đô cũ”, giữ vững nguyên tắc
“không chung sống với Hán tặc”, không ngừng Bắc phạt; mặt khác, lại phải
tuần tự nhi tiến, biết dừng đúng lúc, thận trọng, từng bước thận trọng, không
thể như Quan Vũ làm mất Kinh châu hay như Lưu Bị thất bại nặng nề ở
Khiếu Đình.
Muốn yên trong phải quấy ngoài, nước nhỏ cần phải làm ra mạnh, phải giữ
vững lý tưởng, cả ba điểu đó nói gọn lại là “lấy công để thủ”. Chữ “thủ” là
giữ vững chính quyền Thục Hán, là giữ vững tập đoàn Kinh châu và còn là
giữ vững đạo đức. Lẽ nào lại có thể nói hết mọi điều phức tạp đó với Ngụy
Diên? Nói sao cho rõ ràng? Nói như Vương Phu Chi “công có điều khó nói,
không thể nói rõ từng việc với Ngụy Diên”. Gia Cát Lượng biết rõ Ngụy
Diên có chí lớn diệt Tào, mong mỏi được lập công (sau này chính Ngụy Diên
đã nói “ta muốn lĩnh chư quân đi đánh giặc”). Biết rõ mọi điều thì chắc là
Ngụy Diên sẽ phải nhảy lên!
Hơn nữa, Gia Cát Lượng cũng cần có những “phần tử chống Tào” kiên
quyết như Ngụy Diên. Luôn có những người biết xông lên trước là điều hay
trong việc thực hiện kế hoạch “lấy công để thủ”. Vì vậy, không cần và cũng
không thể nói hết mọi chuyện với Ngụy Diên.
Ngụy Diên là “phần tử chống Tào” kiên định nhất, có cùng một lý tưởng
chính trị như Gia Cát Lượng, vậy vì sao Gia Cát Lượng còn phải nói “nếu
Diên không theo lệnh, quân cứ xuất phát”? Về điều này, chỉ có thể suy đoán.
Theo tôi, có hai nguyên nhân: một là ngăn không được, hai là giữ Thục Hán.
Chúng ta đều biết, Ngụy Diên không chỉ là “phần tử chống Tào” kiên định
mà còn là người tự thấy mình cao siêu, phi phàm; có thể chỉ có Gia Cát
Lượng mới giữ được Ngụy Diên. Về phần mình, Ngụy Diên khẩu phục
nhưng tâm không phục Gia Cát Lượng, luôn ca cẩm sau lưng. Vì vậy, Gia
Cát Lượng mới nghĩ Ngụy Diên sẽ không theo lệnh, mới đoán Ngụy Diên sẽ
tiếp tục Bắc phạt (tiếc rằng Ngụy Diên không như vậy). Ngăn không được thì
cứ để cho đi. Vì vậy, Gia Cát Lượng mới không nói “Nếu Diên không theo
lệnh thì giết đi” mà nói “Nếu Diên không theo lệnh, thì mặc ông ta”. Điều
quan trọng lúc này, đại quân phải về gấp để bảo vệ Thục Hán. Điều này quan
trọng hơn việc tiêu diệt Tào Ngụy. Có giữ được Thục Hán, mới nói tới
chuyện tiêu diệt Tào Ngụy.
Tiếc thay việc không do người. Gia Cát Lượng mất được 30 năm thì Thục
Hán cũng mất nốt. Vì sao Thục Hán diệt vong?
