Page 435 - Phẩm Tam Quốc

chủ”, chẳng lẽ vì Lưu Bị “chính nghĩa”, còn Lưu Biểu, Lưu Chương là “có

tội”? Không phải thế chứ! Đúng như trong bài “Nhìn lại Long Trung đối” của
ngài Điền Dư Khánh, Lưu Bị nhờ vào “sự dối trá lúc dở sống dở chết ở Mang
Đãng”, “sự ngu muội, hèn kém của đối thủ” đã nuốt sống cha con Lưu Biểu
cùng thế lực của Lưu Chương. Làm rõ điều này thì liệu ngài Khổng Minh còn
dám lớn tiếng nói “theo chính đạo đánh kẻ có tội” nữa không?

Trên thực tế phía Tào Ngụy không hề nghĩ thế nào là “có tội”. Năm đó,
Tào Tháo tuyệt không dám xưng đế vì cả trong lẫn ngoài đang có nhiều khó
khăn. Không phải vì Tào Tháo tự biết “Lật Hán là có tội” mà vì những mâu
thuẫn trong giai cấp sĩ tộc. Sĩ tộc xem thường Tào Tháo “kẻ hình dung xấu
xí” (lời Trần Lâm), cũng không thích câu nói “có tài là dùng” của Tào Tháo.

Nhưng Tào Phi đã giải quyết được những vấn đề này. Dựa vào “chế độ cửu
phẩm”, Tào Phi hoà giải với sĩ tộc, giai cấp sĩ tộc đã ủng hộ chính quyền Tào
Ngụy. Bên phía họ, đã thành một khối “đoàn kết yên định”! Gia Cát Lượng
đã tính tới điểm này. Lúc chú giải Tư trị thông giám, Hồ Tam Tỉnh đã nói,
mọi người đều cho rằng, Gia Cát Lượng vì nhát gan, ngại việc (Gia Cát
Lượng vì sợ nên không dùng kế của Ngụy Diên), kỳ thực không phải thế. Khi
đánh trận phải hiểu rõ vua, tướng bên đối phương là ai (phàm lúc động binh

phải biết chúa của địch, tướng của địch). Sở dĩ Gia Cát Lượng “không dùng
kế của Ngụy Diên” vì đã biết “Ngụy chủ minh lược, còn có Tư Mã Ý, không
thể xem nhẹ”. Tào Nguy không dễ ngả nghiêng, đẩy là đổ.

Thứ hai, Ích châu không phải là nơi tiến thủ.
Mọi người đều biết, Thục Hán tuy ở trong vùng chính, nhưng thực tế, đó
chỉ là một châu, chiếm được một góc. Hãy nhớ, không phải “yên được một

góc”, mà là “chiếm được một góc”. Tôi thấy ngài Điền Dư Khánh nói chiếm
được là tinh tế và chính xác. Đây cũng chính là điểm khác biệt giữa Thục
Hán và chính quyền cát cứ các vùng đất khác trong lịch sử. Thục Hán là
“nước nhỏ có hùng tâm”, không hề thay đổi cách nghĩ “Bắc định Trung
Nguyên, về lại đô cũ” (ít ra ở cửa miệng là vậy). Vì thế mới là “chiếm được”,
không phải là “yên được”. Sau khi Gia Cát Lượng tạ thế, tình hình đã thay

đổi ít nhiều. Lưu Thiền, Tưởng Uyển, Phí Y đều không còn hứng thú với việc
Bắc phạt. Tận khi Khương Duy muốn dựng lại nghiệp cũ thì “chiếm” cũng
không được, mà “yên” cũng không thành.
Cũng chẳng còn cách nào khác. Nhớ lại lúc Công Tôn Thuật, xưng hiệu,

lập quốc ở Thành Đô (Đông Hán Quang Vũ đế, Kiến Võ năm đầu đến năm
thứ XII), 12 năm bàn cứ trên đất Thục, nhiều lần vào ra Tam Hiệp cũng chưa