Page 511 - Phẩm Tam Quốc
P. 511
Vì sao vậy? Vì Tào Tháo rất rõ, không có mấy người này thì “trang trí tu
sửa” ra sao! Sĩ tộc và danh sĩ cũng hiểu rất rõ, dù có đi Hứa Đô, cũng không
phải là chạy đến với Tào Tháo; Dù có đến với Tào Tháo, cũng không phải là
đã thay đổi; và dù có thay đổi, cũng không phải là cùng đường với Tào Tháo
cho đến chết. Cũng tức là, Tào Tháo, sĩ tộc và danh sĩ ai cũng tính toán: lợi
dụng đối phương thực hiện mục đích của mình.
Thế là, Tào Tháo và sĩ tộc, danh sĩ có quan hệ lợi dụng lẫn nhau và cảnh
giác với nhau. Vì vậy, danh sĩ ở cạnh Tào Tháo nhiều hơn những người khác
và cũng bị Tào Tháo giết nhiều hơn những người khác. Vì vậy Tào Tháo
không thể không đề phòng, thậm chí luôn lo sợ, nghi thần nghi quỷ, lạm sát
vô cớ. Như bức chết Tuân Úc, giết Thôi Diễm, giết Dương Tu. Mọi người
luôn thấy khó hiểu cảm thấy Tào Tháo luôn sinh chuyện, chuyện bé xé ra to.
Nhưng chỉ cần nhớ rằng những người đó đều là đại tộc danh sĩ thì hiểu ngay
được những bí mật trong đó.
Việc Tào Tháo lạm sát cần phải phê phán, còn việc Tào Tháo hoài nghi thì
không sai. Sự thực, không ít danh sĩ có những ý nghĩ khác, ở đây có ba loại
người đáng nói. Loại một, chỉ thấy nóc nhà, không thấy người tu sửa và cũng
không muốn Tào Tháo trang trí tu sửa, như Khổng Dung. Loại hai, thấy đỉnh
nhà, thấy người tu sửa, còn muốn góp phần, hy vọng Tào Tháo sửa sang được
như cũ và trả lại cho chủ cũ, như Tuân Úc. Loại ba, anh sửa được thì tôi cũng
sửa được. Bề ngoài là giúp anh sửa nhưng thực tế là tôi sửa. Chờ khi sửa gần
xong mới bảo với anh, phòng phải được sửa sang như ý của tôi kia, như Trần
Quần. Tháng giêng năm Kiến An thứ XXV (Công nguyên năm 220), Tào
Tháo bệnh và qua đời ở Lạc Dương, Tào Phi kế vị trở thành Ngụy vương. Ít
lâu sau, Trần Quần “kịp thời” đề xuất để Tào Phi đưa ra “Cửu phẩm quan
nhân chi pháp” (Cửu phẩm trung chính chế). “Cửu phẩm quan nhân pháp”
nói thẳng ra là, sĩ tộc lũng đoạn quan quyền rồi phân phối quan vị, quan chức
trong sĩ tộc tuỳ theo danh vọng, môn phiệt, thế lực cao thấp lớn bé. Tào Phi
tiếp nhận ý kiến của Trần Quần và hạ lệnh thi hành. Chẳng bao lâu, Tào Phi
được sĩ tộc Trung Nguyên ủng hộ, lên làm hoàng đế, nóc nhà đế quốc này
(lúc này chỉ còn hơn một nửa) từ tay họ Lưu đã chính thức “sang tay” họ Tào.
Đây là thắng lợi của Tào Phi và cũng là thất bại của Tào Tháo; kịch vui
của Tào Phi và cũng là kịch buồn của Tào Tháo. Nên nhớ rằng, để xây dựng
một chính quyền không sĩ tộc, Tào Tháo đã khổ sở vất vả, bị chửi cũng nhiều,
giết chóc cũng nhiều, cuối cùng đành theo biện pháp “trang trí tu sửa” để “đổi
phòng”. Nhưng khi tu sửa xong phòng, chờ giấy “chứng nhận quyền tài sản”