Page 77 - Phẩm Tam Quốc
P. 77
Thụ (Ép thiên tử để lệnh chư hầu) là khác với kiến nghị của Mao Giới (Phụng
thiên tử để lệnh kẻ chưa thần phục). Ở tập trước đã nói: phụng là tôn phụng,
ủng hộ, ép là ép buộc, lợi dụng. Mục đích của “Phụng thiên tử để lệnh kẻ
chưa thần phục” là thực hiện thống nhất đất nước “Ép thiên tử để lệnh chư
hầu” mục đích là thực hiện dã tâm cá nhân. Một đường là quang minh, một
đường là ma quỷ, sao có thể giống nhau? Mao Giới nói đúng “nghĩa quân sẽ
thắng”. Về khí thế thì bất nghĩa là kém xa.
Và dù Tào Tháo nghe theo Mao Giới nghênh phụng thiên tử không phải
thực lòng muốn vực dậy Hán thất đã sụp đổ, mà chỉ coi hoàng đế là lá bài, thì
về sách lược đã cao hơn Viên Thiệu. Bời vì hoàng đế không chỉ là lá bài, mà
còn là lá bài rất tuyệt. Lá bài tuyệt ở chỗ vừa hư vừa thực. Nói là hư, vì lúc
này hoàng đế, đừng nói tới “kiên cường độc đoán” mà ngay cả tự do về thân
thể cũng chẳng có, hoàn toàn do người khác sắp đặt giống con rối đeo dây. Vì
vậy, chỉ cần giơ tay ra là có lá bài đó. Nói là thực, vì mọi người đều biết
hoàng đế là không thực, là vật để trang trí, nhưng liệu ai dám nói không, có
thể không cần, chẳng ai dám nói hoàng đế cởi truồng như trong đồng thoại.
Hoàng đế có dặn dò gì, có hiệu lệnh gì, mọi người đều phải ra vẻ phục tùng
(Có một số việc phải làm theo), không dám giương mắt, há miệng nói ngược.
Chỉ có thể là như vậy, khi hai bên đối địch, thì bên nào cũng nói được hoàng
đế cho phép. Trong triều, buộc hoàng đế phải xuống chiếu, ờ nơi khác nói
khống là mật chiếu của hoàng đế, có vậy thì hành động của mình mới đúng,
mới chính nghĩa. Như vậy, hoàng đế là lá bài rất có ích, hơn nữa là vương bài
thì kể gì từ đâu tới?
Còn như nói, để hoàng đế ở cạnh rồi việc gì cũng phải thỉnh thị, chi bằng
cứ xa ra, rồi muốn nghĩ gì thì nghĩ, muốn làm gì thì làm, đúng là ý nghĩ điển
hình của lũ tướng cướp, đầu óc chính trị rỗng không. Trời thì cao hoàng đế
thì xa, nếu vị hoàng đế này là con rối thì gần hơn một chút chẳng tiện hơn
sao? Thỉnh thị hội báo, khấu đầu hành lễ đương nhiên là vẫn cần. Nhưng chỉ
cần suy nghĩ một chút cũng hiểu ngay đó là việc nhỏ. Tiểu hoàng đế lúc đó
mới 16 tuổi, còn là một đứa trẻ. Lúc đầu nằm trong tay Đổng Trác, về sau lại
rơi vào tay Vương Doãn và những người khác, chưa hề nắm quyền. Lý Thôi,
Quách Dĩ cắn xé lẫn nhau quân binh gặp nhau ở thành Tràng An, hoàng đế cử
người đến giảng hòa, nhưng chẳng ai chịu theo. Đường đường là thiên tử,
chưa nói tới việc hiệu lệnh thiên hạ, một việc cỏn con như vậy cũng không
hoàn thành. Hoàng đế đáng thương, đến chỗ Viên Thiệu thì còn gì là dáng vẻ
một thiên tử, có thể không cùng sống được với Viên đại nhân? Đấu tranh
chính trị và làm nghề buôn bán là giống nhau, phải chiếm được cơ hội buôn