Page 372 - วารสารกฎหมาย ศาลอุทธรณ์คดีชํานัญพิเศษ
P. 372
วารสารกฎหมาย ศาลอุทธรณ์คดีชำานัญพิเศษ
รวมกลุ่ม และอนุสัญญาฉบับที่ 98 ว่าด้วยสิทธิในการร่วมกลุ่มและการเจรจาต่อรองนั้น จะไม่
ขอลงในรายละเอียด เนื่องจากประเทศไทยยังไม่เข้าเป็นภาคีสมาชิก เพื่อให้การบรรยายเป็นไป
ด้วยความรวดเร็ว จะอภิปรายเกี่ยวกับตัวอย่างของแต่ละอนุสัญญาคร่าว ๆ เท่านั้น เนื่องจาก
เกี่ยวข้องกับกฎหมายภายในของประเทศไทยอยู่แล้ว
1. อนุสัญญาฉบับที่ 29 ว่าด้วยการเกณฑ์แรงงาน ซึ่งปัจจุบันมีพิธีสารเสริมเนื้อความ
ั
ื
ั
ในอนุสญญาว่าด้วยการห้ามแรงงานบังคับ เนองจากมีการใช้มาต้งแต่ปี 1930 และอาจไม่
่
ั
ี
ี
สอดคล้องกับสถานการณ์ในปัจจุบันท่เปล่ยนแปลงไป ประเทศไทยก็เข้าเป็นภาคีของท้ง
ี
อนุสัญญาและพิธีสารเก่ยวกับการห้ามแรงงานบังคับดังกล่าว อย่างไรก็ตาม ก่อนเข้าร่วมเป็นภาค ี
ในพิธีสาร ประเทศไทยมีความหละหลวมในการแสดงท่าทีโดยการลงมติไม่เห็นด้วยกับพิธีสาร
ฉบับดังกล่าวเน่องจากไม่เข้าใจบริบทของการเมืองระหว่างประเทศ ทําให้ถูกกระแสวิพากษ์
ื
วิจารณ์จากท่วโลก ประเทศไทยจึงแก้สถานการณ์ด้วยการเป็นหน่งในประเทศแรกในการร่วม
ึ
ั
ลงนามในพิธีสารฉบับดังกล่าวเพื่อสะท้อนเจตนาท่ดี และทําให้ประเทศไทยให้ความสําคัญกับการ
ี
ป้องกันการค้ามนุษย์และคุ้มครองกลุ่มแรงงานบังคับหรือแรงงานเกณฑ์เป็นอย่างมากในช่วงหลัง
ในส่วนคําถามที่ว่า แรงงานเกณฑ์ แรงงานทาส คืออะไร มีความหมายอย่างไร มีตัวชี้วัด
3 ตัว ที่สามารถใช้เป็นเกณฑ์ในการตอบคําถามดังกล่าวได้ ประการแรก ต้องเป็นงานซึ่งรวมถึง
บริการด้วย ประการที่สอง บุคคลผู้ต้องทํางานหรือบริการดังกล่าวไม่ได้สมัครใจทํา และประการ
ที่สาม มีการขู่ว่าจะลงโทษหากไม่ทํางานหรือบริการนั้น (Threat of Sanctions)
ปัญหาว่า การริบหนังสือเดินทาง (Passport) ของแรงงานต่างด้าว จะอยู่ภายใต้นิยาม
ของคําว่า แรงงานเกณฑ์ดังกล่าวหรือไม่ คําตอบคือ การริบหนังสือเดินทางของแรงงานต่างด้าว
ตกอยู่ภายใต้นิยามของแรงงานเกณฑ์หรือแรงงานบังคับด้วย ซึ่งจะเกี่ยวพันกับแรงงานต่างด้าว
ึ
ปัญหาดังกล่าวเกิดข้นเป็นจํานวนมากในแถบตะวันออกกลางท่มีคนไทยถูกริบหนังสือเดินทาง
ี
ซึ่งในปัจจุบันและในขั้นต้น ถือว่าเป็นแรงงานบังคับ ซึ่งขัดกับอนุสัญญาฉบับที่ 29
อย่างไรก็ตาม ในเรื่องแรงงานบังคับ มีข้อยกเว้นอยู่ 5 ประการ สําหรับความหมายของ
ข้อยกเว้นแต่ละข้อนั้น ได้แก่
ประการแรก แรงงานเกณฑ์ ไม่รวมถึงการรับราชการทหาร ข้อสําคัญคือทหารต้องทํา
เฉพาะหน้าท่ของทหารเอง กล่าวคือการสู้รบหรือปกป้องประเทศเท่าน้น ไม่รวมถึงทหารรับใช้
ั
ี
ปัญหาที่เกิดขึ้นจากกฎหมายปราบปรามการค้ามนุษย์ที่แก้ไขเพิ่มเติมใหม่คือ การที่ประเทศไทย
กําหนดให้บทบัญญัติว่าด้วยแรงงานเกณฑ์มิให้ใช้บังคับแก่เร่องดังกล่าวเลย แต่หากมีการกระทํา
ื
ั
ี
บางอย่างไม่เข้าลักษณะของข้อยกเว้นท่อนุญาตให้กระทําได้แล้ว การกระทําน้นก็ย่อมต้องได้รับ
370
