Page 21 - Matematika Integral
P. 21

2
                                4.   (tan x sec x – csc  x ) dx          9.    (3 tan x . sec x – 2 cot x . csc x)
                                    dx
                                                                                        2
                                           2
                                5.   ( 2 csc x – 6 sin x) dx                10.    (4 – 3 tan x – 8 sin x) dx


                                Selain bentuk – bentuk di atas kita juga masih ingat tururan fugsi trigonometri
                                    berikut ini :
                                               f(x)                            f ’(x) = f(x)

                                      sin (ax + b)                   a cos (ax + b)
                                      cos (ax + b)                   - a sin (ax + b)

                                                                         2
                                      tan (ax + b)                   a sec (ax + b)
                                      Cotg (ax + b)                  - a cosec (ax + b)
                                                                             2
                                      sec (ax + b)                   a tan (ax + b)  sec (ax + b)

                                      cosec (ax + b)                 - a cotg (ax + b) cosec (ax + b)

                                Dari tabel tersebut dapat diperoleh bahwa :
                                                         1
                                1.    ∫ cos (ax + b) dx =   sin (ax + b) + C
                                                         a
                                                          1
                                2.    ∫ sin (ax + b) dx = -   cos (ax + b) + C
                                                          a
                                          2               1
                                3.    ∫ sec (ax + b) dx =   tan (ax + b) + C
                                                          a
                                             2               1
                                4     ∫ cosec (ax + b) dx = -   cotg (ax + b) + C
                                                             a
                                                                      1
                                5.    ∫ tan (ax + b) sec (ax + b) dx =   sec (ax + b) + C
                                                                      a
                                                                           1
                                6.    ∫ cotg (ax + b) cosec (ax + b) dx = –   cosec (ax + b) + C
                                                                           a

                                Seringkali dalam menyelesaikan integral fungsi trigonometri, bagian integrannya
                                perlu diubah dengan menggunakan identitas trigonometri agar bentuknya lebih
                                sederhana dan integralnya segera dapat ditemukan.Oleh karena itu perlu diingat
                                bahwa :
                                2 sin A . sin B =  cos (A – B) – cos (A + B)
                                2 cos A cos B =  cos (A + B)  + cos (A – B)
                                2 sin A cos B =  sin (A + B) +  sin (A – B)
                                2 cos A sin B =  sin (A + B) -  sin (A – B)
                                sin A =    1 2  cos 2 A     ,   cos A =    1 2  cos 2 A  , sin 2x = 2 sin x cos x
                                   2
                                                                  1
                                                            2
                                         1
                                                                  2
                                         2

                                Contoh.
                                                                       
                                1.    ∫  sin x cos x dx            3.     (tan 2  2 x   ) 5  dx
                                2.    ∫ sin 4x cos x dx

                                Penyelesaian :
                                                         1           1     1                   1
                                1.     ∫  sin x cos x   =   ∫   sin 2x   =   ( -    cos 2x ) + C   = -    cos 2x + C
                                                         2           2     2                   4

                                2.     ∫ sin 4x cos x dx   ( Ingat 2 sin 4x cos x = sin 5x + sin 3x )
                                                          1
                                      ∫ sin 4x cos x dx = ∫    ( sin 5x + sin 3x ) dx
                                                          2
                                                                   11
   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26