Page 209 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 209
ﻣﻲﺷﺪ ،ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﺻﻮﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻋﻬﺪ ﺑﻜﻠﻲ ﺗﻬﻲ و ﺑﻲ ﻣﻐﺰ ﺷﺪه ﺑﻮد ،اﻧﺤﻄﺎط ﻗﻄﻌﻲ و
ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻮد ،ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻏﻠﺒﻪ اﺳﻼم دوﻟﺖ ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺑﻮد واژﮔﻮن ﻛﺮد روﺣﺎﻧﻴﻮن
درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻮﺷﺶ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺧﻮد از اﻧﺤﻼل ﺗﺎم ﺑﻨﻤﺎﻳﻨﺪ ،اﻳﻦ ﻛﻮﺷﺶ ﺻﻮرت
ﮔﺮﻓﺖ :ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻪ زروان و اﺳﺎﻃﻴﺮ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪ را ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ دور اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ،و آﻳﻴﻦ ﻣﺰدﻳﺴﻨﻲ را
ﺑﺪون ﺷﺎﺋﺒﻪ زروان ﭘﺮﺳﺘﻲ ﻣﺠﺪدا ﺳﻨﺖ ﻗﺮار دادﻧﺪ .در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻗﺼﺼﻲ ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﺟﻬﺎن در ﻣﻴﺎن
ﺑﻮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻳﺎﻓﺖ ،ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﻮرﺷﻴﺪ را ﻣﻠﻐﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺷﺮﻳﻌﺖ او ﻫﺮﻣﺰدي ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻘﺎم
ﻣﻴﺘﺮا)ﻣﻬﺮ( را ﻃﻮري ﻗﺮار دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﺎ ﻣﻬﺮﻳﺸﺖ ﻋﻘﻴﻖ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺴﻲ از رواﻳﺎت دﻳﻨﻲ را ﻳﺎ ﺑﻜﻠﻲ ﺣﺬف
ﻛﺮدﻧﺪ ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻧﺪ و ﺑﺨﺸﻬﺎﻳﻲ از اوﺳﺘﺎي ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ و ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ آن را ﻛﻪ آﻟﻮده ﺑﻪ اﻓﻜﺎر زرواﻧﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد
در ﻃﺎق ﻧﻴﺴﺎن ﻧﻬﺎدﻧﺪ ﻳﺎ از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدﻧﺪ .اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﺸﺘﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﻛﻪ
ﺧﻼﺻﻪ آﻧﻬﺎ در دﻳﻨﻜﺮد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ،ﺑﻪ ﻗﺪري ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﻄﺮي ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ و از آن ﻫﻢ ﭼﻴﺰي
ﻣﻔﻬﻮم ﻧﻤﻲﺷﻮد .ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﻗﺮون ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﺮاض ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ .در ﻫﻴﭽﻴﻚ
از ﻛﺘﺐ ﭘﺎرﺳﻲ اﺷﺎره ﺑﺪﻳﻦ اﺻﻼﺣﺎت ﻧﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ،اﻳﻦ ﺷﺮﻳﻌﺖ اﺻﻼح ﺷﺪه زردﺷﺘﻲ را ﭼﻨﻴﻦ واﻧﻤﻮد
ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻫﻤﻪ ازﻣﻨﻪ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﻮده اﺳﺖ).(1
ﻣﺎ ﺑﻌﺪا ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺖ اﺳﻼم ﺑﻪ ﻛﻴﺶ زردﺷﺘﻲ و ﻣﺮدم زردﺷﺘﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﺧﺪﻣﺘﻬﺎي دﻳﮕﺮ اﻳﻦ
آﺋﻴﻦ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ .اﺻﻼﺣﺎت اﺳﻼم در آﻳﻴﻦ زردﺷﺘﻲ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ از اﺻﻼﺣﺎت
زردﺷﺖ در آﻳﻴﻨﻬﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ اﻓﺘﺎد.
ﺛﻨﻮﻳﺖ ﻣﺎﻧﻮي
ﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺤﺚ در ﺛﻨﻮﻳﺖ زردﺷﺘﻲ ﺑﻮد ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻴﻢ دو ﻣﺬﻫﺐ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ در آن دوره ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ
آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺛﻨﻮي ﺑﻮدهاﻧﺪ :ﻣﺬﻫﺐ ﻣﺎﻧﻲ و ﻣﺬﻫﺐ ﻣﺰدك .ﺛﻨﻮﻳﺖ
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﻫﻤﺎن ،ﺻﻔﺤﻪ 458و .459
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 208
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
