Page 81 - Бат хааны байлдан дагуулал

Ингэснээр 1237 оны намар гэхэд Монголын их цэрэг Сүвэдэй баатрын
төлөвлөгөөний эхний хэсгийг гүйцэлдүүлж Оросод нэвтрэх түшид

газрыг бэлджээ. Улмаар догшин XIII зууны эхний хагаст монголчууд
хоёр дахь удаагаа Оросын вант улсуудад цэргийн хүчээр
түрэмгийлэхээр заналхийлэв. Гэвч 1223 онтой харьцуулбал энэ удаад
аюул тойрч бус, дайрч өнгөрөх нь хэн хүнд ойлгомжтой байлаа.

Европын томоохон улс болох Орос XIII зууны эхэнд нэгдсэн төр

засаггүй, тархай бутархай орон байв. «XII зууны дунд үе гэхэд 15 вант
улс байлаа. XIII зууны эхэн үед буюу батын түрэмгийллийн өмнөхөн
50 орчим вант улс болжээ. /.../ вангууд өөрсдийн эзэмшил нутгийг
хөвгүүдийнхээ хооронд хувааж өгдөг нь ийн тархай бутархай болсны

шалтгаан байлаа. Үүний үр дүнд вант улсууд улам бүр жижгэрч,
суларч байв»[96] хэмээн түүхч Б.А. Рыбаков учирласан байна.

Монголын довтолгооны өмнө Орос орны гадаад байдал ихээхэн
муудсан байлаа. Нүүдэлчин команчууд Өмнөд Оросын газар нутаг руу
байн байн халдаж, олон тооны олзлогдогсдыг боол болгон авч явдаг

байв. Энэ нь Орос хийгээд Дорно дахины орнуудын хоорондын холбоо
харилцааг сулруулснаар барахгүй, Хойд Кавказ, Таманийн хойг,
Крымын хойгийг Византийн гүрэн болон бусад улсад алдахад
хүргэжээ.

Нэгдсэн төр байгаагүй нь оросууд хүчээ нэгтгэж, монголчуудын эсрэг
тэмцэх боломжийг хаасан юм. Гэсэн ч Орос орон нэгдмэл байсан ч
тухайн үеийн хамгийн шилдэг зохион байгуулалттай монголын их
цэргийг зогсоож чадахгүй байсныг орчин үеийн Оросын дэвшилтэт
судлаачид хүлээн зөвшөөрдөг билээ.