Page 32 - รายงานการวิจัย การพัฒนารูปแบบดูแลสุขภาพผู้สูงอายุด้วยหลักพุทธธรรม วัดสุคนธาราม อำเภอบางซ้าย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.

18

4 ความทรงจ า

ความทรงจ าของคนเรามีอยู่ 3 ลักษณะ คือ 1) ความจ าในอดีต (remote memory)จ า
เรื่องราวเก่าๆที่ผ่านมาได้ 2) ความจ าในเรื่องปัจจุบัน (recent memory) เป็นความจ าในเหตุการณ์ที่
เกิดขึ้น เรื่องราว ประสบการณ์ หรือ ข้อมูลที่ได้รับในรอบ 24 ชั่วโมง และ 3) ความจ าเฉพาะหน้า
(immediate memory) เป็นการจดจ าเรื่องที่เกิดขึ้นในทันทีชั่วระยะเวลาอันสั้น ผู้สูงอายุจะมีปัญหา

ความจ าในลักษณะที่ 3 มาก ประเภทได้หน้าลืมหลัง

ปกติแล้วคนเราจะมีความจ าดีมากเมื่ออายุ 5-25 ปี แต่เมื่ออายุมากขึ้นความสามารถใน
การจ าจะลดลงตามล าดับ ยกเว้น ความจ าเรื่องในอดีตจะยังคงดีอยู่และชัดเจน ผู้สูงอายุจึงมักชอบเล่า
เรื่องในอดีตที่ตนจดจ าได้มากกว่าเหตุการณ์ในปัจจุบัน ซึ่งแท้จริงแล้วผู้สูงอายุอาจจะจ าเรื่องใน
ปัจจุบันได้ดีเช่นกัน แต่ต้องให้เวลาในการคิดและจดจ า แต่ความหลากหลายของงานและความกังวล

เป็นเหตุให้ผู้สูงอายุจ าไม่ได้มากขึ้น

5 ความเสื่อมของวัย

เมื่ออายุมากขึ้นความสามารถและความฉับไวลดลง มีความเสื่อมถอยทางจิตใจเจ็บป่วยได้
ง่าย ปรับตัวเข้ากับสังคมได้ยาก ประกอบกับความสามารถในการตอบสนองของระบบประสาท
ส่วนกลางช้า มีความเสื่อมของสมองส่วนคอร์เทกซ์ การประสมประสานความคิดอ่าน การเรียนรู้ขาด
ความว่องไว การรับสัมผัสเสื่อมลง

องค์ประกอบดังกล่าวทั้ง 5 ประการ มีผลต่อสมรรถภาพของผู้สูงอายุด้านต่าง ๆ ดังนี้
1 สมรรถภาพทางร่างกาย ผู้สูงอายุจะมีการแสดงออกของพฤติกรรมทางกายช้าลง

ความสามารถทางทักษะกล้ามเนื้อ และพลังงานลดลง การท างานประสานกันของระบบประสาทและ
กล้ามเนื้อขาดประสิทธิภาพ กล้ามเนื้อขาดความตึงตัว ลักษณะการปฏิบัติงานจะเปรียบเทียบไม่ได้กับ
วัยหนุ่มสาว

2 สมรรถภาพในการเรียนรู้ การศึกษาหาความรู้และสร้างทักษะเป็นกระบวนการส าคัญ
ของชีวิต ผู้สูงอายุจะยังคงสามารถเรียนรู้ได้ แต่อัตราความเร็วในการเรียนรู้จะลดลง ซึ่งมิได้

หมายความว่า จะไม่เกิดการเรียนรู้ หรือขาดสมรรถภาพในการเรียนรู้ เพียงแต่ต้องใช้เวลาในการ
เรียนรู้มากขึ้นกว่าเดิม ผู้สูงอายุก็จะสามารถเรียนรู้วิชาการได้เช่นเดียวกับคนวัยอื่นแต่การเรียนรู้ในเชิง
ทักษะปฏิบัติ (learning performance) อันเป็นการเรียนรู้ที่มีกระบวนการและขั้นตอนที่ซับซ้อนต้อง

ใช้ความจ าเพาะหน้าประกอบในการที่จะเรียนรู้นั้น

3 ต่อต้านการน านวัตกรรม ซึ่งหมายถึงเทคนิค วิธีการหรือเครื่องมือใหม่ๆมาใช้ในการ
แก้ปัญหาหรือการท างาน

- มีจิตค านึงถึงแต่ตนเอง ขี้อาย ช่างคิดแต่รอบคอบ

- ระมัดระวังมากขึ้น ใจน้อย ท าอะไรต้องคงที่สม่ าเสมอ

- มีปัญหามากในสิ่งที่ยังไม่เรียนรู้ ยอมรับความผิดพลาดหรือข้อบกพร่องได้ยาก