Page 35 - รายงานการวิจัย การพัฒนารูปแบบดูแลสุขภาพผู้สูงอายุด้วยหลักพุทธธรรม วัดสุคนธาราม อำเภอบางซ้าย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.
P. 35
21
สรุป การเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายและสมรรถภาพมีผลโดยตรงต่อสภาวะจิตใจ
เพราะลักษณะการเปลี่ยนแปลงของวัยสูงอายุจะเป็นการลดอัตราความเจริญลงไปสู่ความเสื่อม ซึ่งท า
ให้
1 มีผลกระทบอย่างมากทั้งตัวบุคคลและสิ่งแวดล้อม
2 มีความเสื่อมถอยของร่างกายและจิตใจ
3 ความเสื่อมที่เกิดจะเพิ่มขึ้นตามล าดับ
4 การเปลี่ยนแปลงต่างๆจะบังเกิดให้ผู้สูงอายุเห็นว่า เป็นความเสื่อมถอย เริ่มมีข้อจ ากัด
ทั้งตนเองและสังคม ซึ่งผู้สูงอายุที่มีสุขภาพดี จะใช้การปรับตัวที่เป็นคุณ บางคนอาจหาทางออกด้วย
การเริ่มต้นชีวิตใหม่ งานใหม่ หรือยอมรับเงื่อนไจตามวัยของตน การปรับตัวของผู้สูงอายุต่างจากวัย
อื่นทั้งที่เป็นการปรับตัวเหมือนกัน
2.2.4 การเปลี่ยนแปลงทางสังคม
เมื่อมีอายุแล้วร่างกายมีข้อจ ากัด ท าให้ขาดความกระฉับกระเฉง จากวัยท างานที่รุ่งโรจน์
เป็นเจ้าคนนายคน กิจการรุ่งเรือง มีหน้าที่การงานก้าวหน้าตามวัยของคนท างาน แต่เมื่อพ้นปีที่ 60
ของอายุแล้ว ภาระหน้าที่และบทบาททางสังคมกลับลดลงตามวัย ต้องห่างเหินจากสังคม ยิ่งถ้า
ผู้สูงอายุนั้นต้องเกษียณจากงานประจ า ขาดอ านาจหน้าที่การยอมรับนับถือ คนที่เคยพูดพบหน้าก็
เลี่ยงหลบ ตรงนี้คือ การเปลี่ยนแปลง การยอมรับในสังคมของวัยสูงอายุมักเป็นไปในทางลบ สังคมมัก
ประเมินความสามารถของคน ในแง่การปฏิบัติ ถึงแม้ว่า จะมีผู้สูงอายุบางคนจะแสดงให้เห็นว่าความมี
อายุมิได้เป็นอุปสรรคต่อการด าเนินบทบาท ยังท าหน้าที่ได้ตามปกติ สามารถท างานในหน้าที่ได้อย่างมี
ประสิทธิภาพเหมือนคนวัยท างานก็ตาม แต่ด้วยอ านาจหน้าที่ที่ต้องหายไปตามอายุ 60 ปี ซึ่งเป็นอายุ
การเดินทางออกจากสังคมที่ท าเป็นประจ า ซึ่งการออกจากสังคมนี้มี 2 กรณี คือ หนึ่ง เป็นข้อก าหนด
ของสังคมให้ต้องออกจากบทบาท หน้าที่ความรับผิดชอบด้วยการปลดเกษียณ เมื่อครบก าหนดเวลา
ตามอายุปีปฏิทินคือ 55-65 ปี และ สอง ออกจากสังคมด้วยสถานการณ์เปลี่ยนแปลงตามวัยด้วยการ
ละจากบทบาทการเป็นผู้น าครอบครัว มาเป็นสมาชิกที่ปรึกษาของครอบครัว ซึ่งการเปลี่ยนแปลง
บทบาทที่สองนี้มักเป็นความพึงพอใจและยอมรับสภาพตามวัยของผู้สูงอายุเอง การออกจากสังคมไม่
ว่ากรณีใด มีผลต่อความรู้สึกภายในของผู้สูงอายุ
การแสดงออกของผู้สูงอายุจะต่างกัน จ าแนกเป็น 4 ประเภท ดังนี้
ประเภทที่ 1 ผู้สูงอายุที่ยอมรับสภาพความมีอายุ จะมีการปรับตัวแบบยอมรับ ผู้สูงอายุ
ประเภทนี้ ยังคงความเป็นตัวเอง และคงความสามารถของตนเองได้ดี มีความพึงพอใจและเห็นคุณค่า
ของชีวิต มีการประพฤติปฏิบัติ โดยสอดคล้องตามวัยของตนด้วยความพอใจ ไม่เป็นภาวะต่อ
ครอบครัวหรือผู้เกี่ยวข้อง จ าแนกออกได้เป็น 3 กลุ่ม คือ
1 กลุ่มที่มีความเป็นอยู่อย่างสงบ สามารถอยู่ได้อย่างอิสระ ไม่เป็นภาระครอบครัว มี
ความสุขกับชีวิตบั้นปลายด้วยตนเอง เช่น ท าสวน ไปวัด ปฏิบัติธรรม
2 กลุ่มที่มีความสนใจกิจกรรม เป็นกลุ่มที่เข้าสังคม และเลือกเข้ากิจกรรมที่ตนสนใจมาก
โดยถือว่า เป็นส่วนหนึ่งของกิจวัตรประจ าวัน อาจไปท างานใหม่ เป็นวิทยากร
